Zeplin Tarihinin En Büyük Faciası: Hindenburg Felaketi

01 Ağu 2023

Modern havacılık faaliyetlerinin başlamasının ardından pek çok ciddi kaza ve bu kazalar neticesinde can kayıpları yaşandı. Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşen Hindenburg Felaketi ise bu kazalar içerisinde tarihe geçmiş en büyük zeplin kazası oldu. Tam otuz altı yolcu ve yirmi yedi mürettebatın yaşamını yitirdiği bu kazayı yakından incelemeye ne dersiniz?

Ayça Dilara Gerçek

2 Bardak

Hindenburg Felaketi’ni gökyüzünün Titanic faciası olarak nitelendirebiliriz, nitekim kapsamı ve yaşanan olaylar hakikaten de Titanic’in başına gelenleri anımsatıyor. Bildiğiniz gibi, zeplinler itme kuvvetiyle yol alan ve dümen vasıtasıyla rotası değiştirilebilen ve alt kısmında da yolcu taşımak için kabinleri bulunan, hidrojenle dolu hava taşıtlarıdır. Hindenburg Zeplini ise Titanic misali lüks yolcu kabinleri, havalı restoranları ve daha bilumum imkanları bulunan ve misafirlerine her türlü konforu sağlayan, sessiz sakin şekilde havada süzüm süzüm süzülebilen bir zeplin idi. 

Bu kadar konfor bir yana, bu zeplin aynı zamanda o güne dek üretilmiş en büyük zeplin olarak da biliniyordu; 230 metrelik dev bir uçan hava aracı…

the atlantic

Rotası Almanya’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne doğru olan Hindenburg Zeplini, yolculuğunu tamamlamak üzere New Jersey’de bulunan Lakerhurst Donanma Üssü’ne iniş yapmaktayken bu yazının konusu olan büyük felaket gerçekleşti. O sırada takvimler 6 Mayıs 1937 tarihini işaret ediyordu ve devasa zeplin büyük bir gürültüyle patladı. 

Zeplinde bulunan hidrojen tanklarından biri tam iniş sırasında patlamış, patlama neticesinde yanıcı bir gaz olan hidrojen alevleri daha da harlamış ve bu yüzden zeplinin içerisinde bulunan tüm yolcular ve zeplinin mürettebatı acı bir şekilde yaşamını yitirmişti. Bu hava aracında yolculuk eden otuz altı yolcu ve onlara hizmet eden yirmi yedi mürettebattan hiç kimse bu elim kazadan sağ çıkamadı.

Elbette yaşanan bu patlama akıllara pek çok soru işaretini de getirmişti. Aslına bakarsanız gerek Amerikan gerekse İngiliz yapımı zeplinlerin sebep olduğu ölümcül kazalar bu hava taşıtına olan güvenin sorgulanmasına yol açıyordu ancak Hindenburg Zeplini’nin son teknoloji ürünü bir hava taşıtı olması kuşkuları bu seferlik bir kenara bırakmıştı. Patlamanın ardından zeplinlerin popülaritesi son buldu ama Hindenburg Zeplini’nin bir komploya kurban gitme olasılığı da akıllarda yerini aldı.

history

Böyle bir ihtimalin varlığı bile büyük kuşkuya sebep olmuş ve zeplinin enkazı uzmanlar tarafından inceleme altına alınmıştı. Yaşananlar gerçekten bir sabotaj mıydı? Uzun incelemeler neticesinde patlamanın bir sabotaj şüphesi taşımadığına ve kazanın zeplinden kaynaklı olduğuna kanaat getirildi. Uzmanların konuyla ilgili açıklaması, geminin dış gövdesindeki statik elektriğin kıvılcım oluşturması ve bu kıvılcımın hidrojen tankını ateşe vererek patlamaya sebep olması yönündeydi. Ama bilirsiniz, genellikle bu tarz açıklamalar komplo teorisyenlerini ciddi anlamda tatmin etmez; nitekim insanlar uzunca bir süre geminin birilerinin müdahalesiyle infilak ettiğine inandılar.

Hindenburg Felaketi’nin yaşanmasıyla birlikte o dönemlerde kıtalar arası yolculuk yapabilen en popüler ve tek araç olan zeplinler gözden düşmeye başladı. Zeplinlerin popülaritesini hafife almamak gerekiyor zira patlama gerçekleştiği sırada zeplinin inişini seyretmek için gelen pek çok insan bu faciaya çıplak gözle şahit olmak durumunda kalmıştı. Basın mensuplarının tamamen tesadüf eseri böyle bir olaya tanıklık etmesi nadirdir, nitekim donanma üssünde zeplinin inişini kaydetmek için bekleyen Chicago radyo kanalının muhabirlerinden biri olan Helbert Morrison da yirminci yüzyılın en büyük hava kazalarından biri olan bu faciayı sıcağı sıcağına, tam o anda kaydeden ender muhabirlerden biri olmuştu.

Titanic’in makus kaderini yaşayan Hindenburg Zeplini, tıpkı onun gibi tarihe geçen taşıtlardan biri oldu. Kazanın bu denli büyük ses getirmesiyle birlikte zeplinler de piyasadan çekilmiş oldu. Bakarsınız, gelecekte bu konuyu da anlatan bir film ya da belgesel izleme şansı buluruz kim bilir?