Yas(lanırsam) Geçer Mi?

Kelime anlamı, bir ölüm veya felaketten doğan acı duygusu olan yasın, aslında tanımındaki sınırlamaların çok daha ötesinde olduğunu içtenlikle söyleyebiliriz… Öyle ki insan bağ kurduğu birinin, bir yerin, bir canlının veya cansız bir eşyanın yasıyla dolup taşarken bulabilir kendini. Kişinin tuttuğu yasın öznesine, geçmişte mutlaka temas etmiş olması da gerekmez.  Çünkü yalnızca gerçekleşenin, gidenin, kopanın veya yaşanıp bitenin değil olmayan veya gerçekleşmeyen ihtimallerin de yası tutulabilir. Yasla ilk tanışıklığımız her ne kadar annemizin karnından kordonumuzu kopardığımız andan itibaren olsa da her kayıpta onu yeniden tanırız. Katmanları vardır çünkü yasın. Kopan her bağımız ve her kaybımız da bizi bu katmanlarla ve yasın farklı bir yüzü ile tanıştırır. Söz konusu yas olduğunda göz ardı etmememiz gereken önemli bir nokta ise bu duygunun olağan varoluşudur. İnsaniyetten, yaşamdan, bağ kurmaktan bahsettiğimiz her an, kapımızı yasa aralarız ve her ne kadar fark etmesek de hepimiz bir gün bir yerlerde bir şeylerin yasını tutmuşuzdur. Peki, yasımızı olağanın dengesinde tuttuğumuzdan ve yaşadığımız yasın, sürecin doğal getirisi olduğundan nasıl emin oluruz? 

Literatürde yer alan aşamalarına bakıldığında, kişinin yası kabullenip yaşama yeniden uyum sağlama sürecine değin farklı aşamalardan geçtiğini görürüz. Bunlar arasında; şok ve uyuşma, inkâr etme, yaşadığı kayba yönelik yoğun arzu, çaresizlik, yeniden kabullenme ve hayatı yeniden düzenleme aşamaları yer alır. Bu konuyla ilgili sayfalarca bilgi, kuram veya aktarım olsa da her deneyimin merkezinde, bireyin ta kendisi yer alır. Bu nedenle, yasın yaşanma süreci ve şekli de bir o kadar kendine has ve biriciktir. Birey, bireyin kaybı ve aralarındaki bağ, bu süreci diğer yaslardan farklı kılar. Geçen zamana meydan okuyan ve gündelik işlerimize engel olmaya başlayan acı ise bize olağanın dengesinde bazı sorunlar olduğuna dair uyarılarda bulunur. İşler bu noktaya geldiğinde yaslanacaklarımıza ve kaynaklarımıza bakmak oldukça önemli bir roldedir. Peki, bu yas sürecinde, yaşadığımız duyguya, yasa yaslanmak ve adeta dipsizlik illüzyonu yaratan bu acıyı, yaslandıklarımızdan güç alarak iyileştirmek mümkün müdür?