Triboloji Nedir?

Triboloji temel olarak sürtünme, aşınma ve yağlama gibi alanları kapsayan bir mühendislik terimidir. Tarihi çok eski medeniyetlere kadar uzansa da triboloji artık geleceğin bilimi olarak görülüyor. Makinelerde sürekli temas halindeki hareketli yüzeylerin sürekli olarak sürtünme kuvvetiyle aşınması, küresel olarak enerji kaynaklarının daha çok harcanmasına neden oluyor. İşte triboloji bu küresel ve büyük soruna çözüm arıyor. Dünyadaki enerji kaynaklarının neredeyse üçte biri, sürtünme kuvvetinden doğan aşınmalara harcanıyor, ki bu büyük ölçekte enerji tasarrufunun önündeki en büyük engel.

Çok uzak geçmişe bakacak olursak birçok önemli medeniyetin, sürtünmeye bağlı enerji sorununa çözüm aradıklarını görebiliriz. Örneğin M.Ö. 3500 yılından beri, tüm büyük medeniyetler büyük nesneleri hareket ettirirken insan veya hayvan gücü kullanmıştır. Ama bu o kadar zor ve uzun süren bir iştir ki; büyük nesnelerin taşınması esnasında oluşan sürtünme sorununu hayvansal yağlar kullanarak kolaylaştırma yolunu seçmişlerdir. Antik Mısır medeniyetine ait birçok kabartmada, büyük heykellerin taşınması sırasında kızakları yağladıkları görülür. 

İnsan sağlığını yakından ilgilendiren biyo-triboloji, ilk olarak kemik ve kıkırdaklarda oluşan aşınmalara odaklanır. Kemik ve kıkırdak dokularındaki bir bakıma yağlama görevini üstlenen iç sıvıların azalmasıyla beraber çok sayıda sağlık sorunu ortaya çıkıyor. Ağız ve diş sağlığı alanında kullanılan oral triboloji, yaşlanmaya veya farklı sorunlara bağlı olarak kullanılması gereken ağız protezlerine odaklanıyor. Bir bakıma her gün kullanılan protezlerin, aşınmaya bağlı olarak ömrünün kısalmasını engelliyor, diyebiliriz. Oküler triboloji ise göz sağlığı için kullanılan yapay göz merceklerinin veya lenslerinin, göz kapağının açılıp kapanmasına bağlı olarak aşınmasını inceliyor.