Pinterest
WELLNESS

Travmaya Yeni Bir Bakış: EMDR

02 Ağu 2023

Yaşadığımız olaylar geçen zaman üzerinde izlerini bırakırken ve geçmiş inkar edilemez ve değiştirilemez gerçekliğiyle hayatımızdaki yerini alırken; yaşananlara bakış açımızın nasıl değişebileceğini hiç düşündünüz mü? Duvarlarında çatlaklar boy göstermiş bir evi, terk etmeden yeniden inşa etmenin mümkün olup olmadığını daha önce merak ettiniz mi?

Bazen yaşadıklarımız bazen ise yaşayamadıklarımız ve eksik kalanlar, evimizin duvarlarında çatlaklar oluşturur. Travma adını verdiğimiz bu çatlaklar dışarıdan, temelimizden ve toprağımızdan kaynaklı sarsıntıların zihnimizdeki ve bedenimizdeki yansımalarıdır... Bahsi geçen olaylar doğal afet, yas, büyük kazalar, savaş, taciz veya tecavüz olabileceği gibi yaş ve gelişim evresi fark etmeksizin yaşanan ve bireyde travmatik bir etki bırakan her türlü durum olabilir. Ne de olsa herkesin evi, evinin duvarlarının kalınlığı veya sağlamlığı değişkenlik gösterir. Geçmişe dönüp çatlakları ve oluştukları zamanı engellemek pek mümkün olmasa da yeniden işlemlemlemenin ve yuvamızı iyileştirmenin daima bir yolu vardır. 

Pinterest
Travma sonrası büyüme adını verdiğimiz bu gerçeklikte, kişinin yaşadığı travma sonrasında işlevsellik düzeyinin gelişim göstermesine ve yaralarını sağlıklı bir yerden sarmasına alan açılır. Elbette bu noktada herkesin büyüme sürecinin, kendine özel ve biricik olduğu da unutulmamalıdır. Duvarlarımızı iyileştirirken kullandığımız teknikler, malzemeler veya destek aldığımız kişiler farklılaşabilir. Burada önemli olan şey ise çatlağı görmezden gelerek daha da derinleşmesine ve yıkıcı bir hal almasına izin vermemektir. Peki yüzlerce farklı ekol, teknik ve kuram arasından ön plana çıkarak son yıllarda danışanların ve terapistlerin gözdesi haline gelen EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) nedir ve ne vaat eder?

Pinterest
EMDR, Türkçe karşılığı ile Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme, ekol bazında değerlendirildiğinde bünyesinde barındırdığı teknikler ile bireyin var olan anılarını yeniden işlemlemesini sağlar. Teknik, Francine Shapiro tarafından 1987 yılında ABD’de travma sonrası tedavi sürecinde kullanılmak üzere geliştirilir. 8 aşamalı ve üç yönlü (geçmiş, şimdi, gelecek) bir protokol uygulanan EMDR terapisi, fizyolojik temelli bir sistemin her yeni deneyim aracılığı ile kendisine ulaşan bilgiyi işlediğini ve işlevsel hale getirdiğini savunur.

Pinterest
Duygu, düşünce, duyum, imge, ses, koku gibi bilgilerin işlenip ilişkili anı ağlarına bağlanarak bütünleştiğini ve bu bağlantı zincirlerinin sonucunda o deneyimle ilgili öğrenmenin gerçekleştiğini söyler. Edindiğimiz bu bilgi ve öğrenmeler de gelecekteki tepkilerimizi uygun bir şekilde yönlendirmek ve duygu-düşünce- davranışlarımıza bu bağlamda bir çerçeve çizmek üzere depolanmış olur. Bizi rahatsız eden, travmatik olarak değerlendirebileceğimiz ve duvarlarımızda çatlaklar oluşmasına neden olan olaylar ise bu adaptif ve uyumlu sistemin bozulmasına sebep olacak bir şekilde tetikleyici roldedir. Bu durum da yeni bilgilerin işlemlenmesine, öğrenmelerimizin sekteye uğramasına ve anıların sağlıklı bir şekilde depolanamamasına neden olur. 
EMDR’ye göre gündelik işlevselliğimizi olumsuz etkileyen rahatsızlıkların, yıkıcı duygu, düşünce, davranış ve kişilik özelliklerinin arkasında uyum bozucu, işlev bozucu, işlenmeden ve izole bir şekilde depolanmış bu tür anılar yatar. EMDR Terapisi ise bu noktada, bireye kilitli depolarda bıraktıkları ve nispeten zarar verici konuma yerleştirdikleri anılar ile sağlıklı bir şekilde işlemledikleri diğer anıları yeni ağlarda buluşturmayı ve yeni bağlantılar kurmayı vaat eder. Sadece rahatsızlık veren zihinsel veya fiziksel semptomları ortadan kaldırmakla kalmayıp aynı zamanda bireyin hayata bakış açısını da pozitif bir konuma çekmeyi başarır. 

Pinterest
Tekniğin protokolüne bakıldığında ilk aşamalarda danışanın geçmişi hakkında bilgi alınması, süreç hakkında bilgilendirilmesi yer alır. Ardından seans içerisinde negatif etkilerinden şikayetçi olunan konu ve anı ile seçilen resimler aracılığıyla çalışmaya başlanır. Seansa danışanın anıyı temsil etmesi için seçtiği resme odaklanması, negatif inancını düşünmesi, negatif duygularını yaşaması ve tüm bunların bedeninde yarattığı değişimi hissetmesi ile devam edilir.

Danışan işlemleme sırasında terapistin iki yöne hareket ettirdiği parmağını gözleriyle takip eder. Danışanının zihninden geçenlere ve göz hareketlerine aynı anda dikkatini vermesinin, beynin sağ ve sol yarımküresini ilişkiye geçirdiği düşünülmektedir. Aynı zamanda, çift yönlü işitsel uyarım, çift yönlü dokunma gibi farklı uyarımlardan da yararlanılır. Bu şekilde, travma etkisi yaratan olaylara karşı bireyin duyarsızlaştırılması ve bedensel ve zihinsel bir bütün halinde işlemlenmesi sağlanır. 

Pinterest
Terapist her setten sonra, danışana zihninden geçenleri sorar, işlemlemeyi kontrol eder ve tüm süreçte danışana rehberlik eder. Anı ve danışanın kendisi ile ilgili pozitif düşünce ve inançları (Örn: Elimden gelen her şeyi yaptım) arasında bağlantı kuruluncaya ve anı daha az rahatsızlık verir hale gelinceye kadar işleme sürdürülür. Danışanın pozitif inancının pekiştirilmesi için yerleştirme seansları ve rahatsızlık veren beden duyumları olup olmadığından emin olmak için beden tarama yapılır ardından kapanışa geçilir. 


EMDR bir teknik olmasının ötesinde bizlere yaşananlara aynı gözle bakıp farklı gerçeklikleri kucaklamanın mümkün olduğunu gösterir. Çatlak olarak değerlendirdiğimiz ve derinleşmesini beklediğimiz anıların iyileşebileceğini ve yuvalarımızın belki de eskisinden çok daha iyi bir hale gelebileceğini vaat eder. 
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?