℃
Altın
%
Dolar
%
Euro
%
Bitcoin
%
Eth
%
Önümüzdeki 5 gün boyunca
TARİH
Tarihin Arka Odası: 1963 Bristol Otobüs Boykotu
20 Oca 2023
1963 yılında Bristol şehrindeki ulaşımı sağlayan otobüs şirketi, bünyesinde siyahi ve Hint kökenli insanların çalışmasına karşı çıkmış ve bunun üzerine, tarihin unutulmaz olaylarından birine yani 1963 Bristol Otobüs Boykotu’na gerekli zemin hazırlanmıştı.
2 Bardak
İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiliz ordularının mensubu olan Hint asıllı askerler, savaş boyunca orduda hizmet verdikten sonra Birleşik Krallık topraklarına yerleşmiş ve üç binin üzerinde kişi de Bristol şehrinin yolunu tutmuştu. Ancak bir anda bu bölgeyi istila etmiş gibi görünseler de yerel halk tarafından dışlanmaya ve işsiz bırakılmaya çalışılmışlardı. Bölge genel itibarıyla kısıtlı iş olanakları sunuyordu; iş bulabilmek gerçekten çok zordu. İçlerinde bir iş bulabilecek kadar şanslı olanlar ise piyasa değerinin çok altına çalışmak durumunda kalıyor ve adeta köle gibi kullanılıyorlardı.
Zorlu yaşam koşulları karşısında birbirlerine yardımcı olmak isteyen Hint kökenli kişiler bir araya gelip bir dernek kurmuş ve bu derneğe de Karşı Batı Hint Derneği adını vermişlerdi. Gerçi bölgede tek ayrımcılığa uğrayan kesim Hintliler değildi, siyahi kökenli bireyler de en az onlar kadar toplumdan dışlanıyorlardı. Uzun lafın kısası, o dönemlerde Bristol şehrinde yaşayan bir “beyaz” iseniz, keyfinizin yerinde olma ihtimali yüksekti ancak diğerlerini ne yazık ki aynı mutlu son beklemiyordu.
O dönemlerde Bristol şehrinin şehir içi ulaşımlarını sağlayan otobüs şirketi “Bristol Omnibus Company” adındaki şirketti. Bu şirkete 1963 yılında Guy Bailey adında bir genç, iş başvurusunda bulunmuştu. Bailey, görüşme saati geldiğinde görevlinin yanına gidip randevusunun olduğunu söylemiş, görevli ise bunu duyar duymaz büyük bir şaşkınlıkla genç adamın yüzüne bakmıştı. Bailey, siyahi kökenli biriydi; görüşme talep ettiği şirket müdürü onun siyahi olduğunu görünce görevliye bir baş işareti yapıp “Ona tüm yerlerin dolu olduğunu söyle” şeklinde berbat bir yorum yaptı. Bailey, onun bu tavrına sinirlenip haklı olarak tepkisini gösterince de sesini yükseltip, “Biz burada siyahi insanlara iş vermiyoruz!” diyerek Bailey’i şirketten kovdu.
Aslına bakarsanız, Guy Bailey olayı bardağı taşıran son damla oluvermişti. Şirketin personel açığının olduğu barizdi ve sırf siyahi personellerle çalışmak istemediklerini söyleyerek “Siyahiler Giremez” temalı, insanlıktan uzak bir şirket politikası yürütüyorlardı.
Ulaştırma ve genel işçi sendikasının tutumu da bu reddedilmeye paralel bir yön izliyordu. Sendika, öncelikle 1955 yılında siyahi işçilerin otobüs mürettebatı olarak çalıştırılmaması gerektiğine dair bir karar çıkarmıştı. Bu karar beyaz kökenlilerin siyahilerle birlikte çalışmak konusunda duydukları endişe nedeniyle alınmış olsa da meselenin esası ekonomik gidişata dayanıyordu.
Eğer çalışan sayısı artarsa otomatik olarak ücretler düşecek, iş güvencesi ortadan kalkacak ve iş için bir rekabet ortamı yaratılmaya başlanacaktı. Özetle; beyazların ırkçı tutumlarının temelinde, taşıdıkları ekonomik kaygılar yatıyordu.
Bir yandan bunlar yaşanırken diğer yandan da yerel meclisin de bu ırkçı tutuma destek vermesi sonucu bölgede ikamet eden siyahiler, melez bir siyahi olan Paul Stephenson öncülüğünde Batı Hint Derneği ile dayanışma sağlayarak eyleme geçtiler.
Stephenson ve iş birliği içinde olduğu gruplar tarafından 1963’ün nisan ayında, Bristol otobüslerinin boykot edilmesi çağrısında bulunuldu. Boykota tüm siyahiler, Hintliler, üniversite öğrencileri ve akademisyenler katılmıştı. Şehir merkezinde protesto gösterisi düzenlendi.
Ulusal çapta da büyük destek gören bu eylem, dönemin başbakanı Harold Wilson’ın da desteğini almıştı; nitekim boykot süresince kârları da oldukça azalan Bristol Omnibus Company şirketi de daha fazla direnemeyip, Ağustos 1963’ten itibaren şirketin işe alımlardaki ayrımcı politikasını ortadan kaldırmak durumunda kaldı. Kısa süre sonra da siyahi ve Asya kökenli insanlar şirket bünyesinde işe alınıp çalışmaya başladılar.
Açıkçası bu boykotun insan hakları bakımından bir dönüm noktası olduğu su götürmez bir gerçek. 1965’teki kanun ile halka açık yerlerde renk, ırk ve etnik köken ayrımcılığı yasaklanırken 1968’de çıkan kanun ile de konut, iş ve kamu hizmetlerini reddetmek yasa dışı hâle geldi. Bristol Otobüs Boykotu, kamusal alanda ayrımcılığa yönelik bir farkındalık yaratmış ve var olan yanlış düzeni zorlayıp ülke genelinde eşitsizliklerin giderilmesi açısından önemli bir adım olmuştu.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?