℃
Altın
%
Dolar
%
Euro
%
Bitcoin
%
Eth
%
Önümüzdeki 5 gün boyunca
BİLİM
Siz Değil Biz Bilelim: Obskürantizm
30 Kas 2022
Fransız Devrimi’yle ortaya çıkan düşünceleri engellemek isteyen ruhban sınıfına, Aydınlanmacılar tarafından verilen isim şöyledir: Obskürantist. Fransız halkının, dünya halklarının yani insanlığın özgürlükçü düşüncelere vâkıf olması bilinçli şekilde engelleniyor, hakikatin üstü kara bulutlarla örtülüyor ve sonunda obskürantizm terimi dile dâhil oluyordu. Egemenlerin kendi yönetimlerine halel gelecek endişesi, bilgisizliğin önünü dün açtığı gibi bugün de açıyor; şanslı azınlık yahut çıkar grupları gerçeğin kitleler tarafından içselleştirilmesinin önünü tıkamak istiyordu. Fransızcadan dilimize geçen obskürantizm kavramı ‘’bilmesinlercilik yahut karanlıkçılık’’ olarak adlandırıldı. Hakikatin üzerindeki perdeyi gelin, beraber aralayalım.
2 Bardak
‘’Egemen güçlerin kendi hoş görmediği kavramlara, kişilere, topluluklara ilişkin toplumun bilgi erişimini sistematik olarak kısıtlama çabası.'' TDK’nin sitesine obskürantizm yazdığımızda karşımıza çıkan açıklama, içinde olduğumuz buhranın ana hatlarını çizmeye yetiyor sevgili okur. İnsanlığın var olmaya başlamasıyla oluşan hiyerarşi, ast-üst ikilemini doğururken bilginin önüne set çekmek muktedirlerin yeni alışkanlığı değil. Var olan durumun adlandırılması 18.yy’a kadar beklese de daha öncelerden kullanılan bir tabir hemen hemen bu kavramı imliyor: Cahiliye…
Yazının bulunması, matbaanın kurulması ve kutsal kitapların inananların ana diline çevrilmesi yanı sıra kitle iletişim araçları, her türlü bilginin tekel olmasının önünü kesti. Ruhban sınıfına, krallara, her türlü yöneticiye ve egemene güç olan bilginin, toplum tarafından öğrenilmesi hiyerarşik olarak üste olanın alaşağı edilmesiyle sonuçlanmıştır. Bunun korkusuna kapılan yönetici sınıf, elindeki imtiyazların bölüşülmesini istemediğinden hakikatin önüne bir set çekmek, bilgiyi kendi tekellerinde tutmak için 19.yy’da adlandırılan obskürantizm kavramını çağlar öncesinden beri kullanageldiler.
Peki, neden bilgiye erişimin engellenmesi bu kadar önemli? Egemenler kılıçla, silahla değil de neden bilgiyle daha muktedir kalabiliyor ve egemenliklerinin sarsılmaz bütünlüğünü yasaklamaya dayandırıyor? Sebebi açık, insanlık bilinçlenmeye başladığı anda kendi evrimsel sürecinin belki de en önemli ögesi olan düşünme faaliyetini, bilgiyle daha net yapabiliyor. Adlandırılan düşünceler, insan zihninde yer tutuyor ve akıldan akla aktarılan doğrular, yalanın kurnazlığını alt ediyor.Öte yandan obskürantizm, sadece bilginin kısıtlanması demek değil. Bunun yanında bilginin muğlak ifadelerle çarpıtılması, anlamın maskelenmesi yani mistifikasyon da obskürantizm tanımı içine dahil edilebilir.
Anlayacağımız sevgili okur, açık bir gerçekliğin süslü ifadeler ve uzun cümleler arasına gizlenmesi de bilginin yasaklanması zihniyetine hemen aynı şeyler olarak ifade edilebilir. Burada sanattaki imgeselliği kastetmiyoruz, oradaki gizlenen anlam estetik hazzı kuvvetlendirmek için yapılıyor; obskürantizm ise anlamı tamamen örtüyor.Çağlar öncesi zamanlarda ve Fransız Devrimi esnasında rastlanan bu gerçekliğin hunharca engellenmesi hadiseleri, günümüzde maalesef kaldığı yerden devam ediyor.
Kendi bekalarını sürdürmeye hevesli muktedirler, gerçekliğin büyüsünü bozmakla meşgul. Egemenler, insanın en temel haklarından olan haberleşme ve iletişim haklarını çoğu zaman keyfi tutumlarla engellemekten geri durmuyor. Bunun arkasında yatan temel sebep bariz belli sevgili okur: ‘’Hakikat benim, hakikat benle ve hakikatin gücü sadece bendedir’’ anlayışı.Bilgiye ulaşan ve bilgiyle aydınlanan bireyin sorgulama ihtiyacının doğacağını elbet ki bilen yasakçı ve tekelci kesimler, baskıyı arttırmaktan pek de çekiniyor gibi görünmüyorlar.
Muktedirler, kamuoyu baskısını biraz hissettikleri anda ise hakikatin etrafından dolanarak ve gerçeğin çeperinde kelimelere takla attırarak obskürantist tutumlarını sürdürüyorlar. Muğlaklık ve mistifikasyon sığındıkları son liman olarak karşımıza çıkarken kendi bekaları için başvurmayacakları yalan yok denilebilir.
Bilmesincilik ve karanlıkçılık manalarına geldiğini daha önce söylediğimiz bu kavramımız, ayakların baş olmasını engellemek, zengin azınlığın çoğunluğa tahakkümünü sürdürmek ve bilginin tek vasisi olmak için her daim kullanılmıştır. Çoğunluğun karanlık sularda attığı her kulaç, hakikat denizine varmaları için bir önem teşkil etmezken, muktedirlerin değirmenine su taşıyor. Cahiliye Dönemi minvalinde oluşturulan bir karanlık, düşünmeye engel olurken bilgiye erişime set çekiyor.
Obskürantizm;kilisenin Hristiyanlık öğretilerini tekele almasında, Galileo’nun kuramının karartılmasında, Hitler’in ari ırkı yayma girişimlerinde, ‘’Çavuşesku’nun Termometresi’’nde ve daha yüzlerce örnekte kendini açığa vurur. Gerçeklerin önemsizleştiği ve genel kanının dikte edildiği ortam şüphesiz karanlıkçıların arzu ettiği bir ortam tasavvurudur. Bunu tersine çevirebilmekse hakikatin ışığını ne pahasına olursa olsun takip etmekten geçer. Hakikatin egemen olduğu bir dünyaya özlemle sevgili okur, şimdilik hoşça kalın.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?