Politikaya Dair Temel Yaklaşımlar

İlk yaklaşımla benzerlikler taşıyan politikanın kamu işleri olduğu anlayışı, yukarıda sunulan kavrayıştan şu önemli farkla ayrılır. Yukarıda politikanın alan olarak ne kadar sınırlı olduğu dikkatinizi çekmiştir. Özellikle Platon’un ütopik anlayışında, politika yalnızca filozofların uzmanlık alanı olarak belirtilmişti. Fakat politikanın kamu işleri olduğu düşünüldüğünde, politikanın etki, ilgi ve katılım alanı genişlemektedir. Özellikle Aristo’nun insanın doğası gereği politik bir hayvan olduğu önermesine atıfta bulunarak, politikanın kamusal olması gerektiği görüşü yaygınlaşmıştır. Bu yaklaşımla birlikte sivil toplum dediğimiz olgu ortaya çıkarken ve politika artık yalnızca siyasi otoriteyi elinde tutanların bir alanı olarak görülmezken, kamusal ve özel alan ayrımının keyfi bir biçimde yapılması ise yöneltilen en büyük eleştirilerin başında gelmektedir.

İlk iki yaklaşım politikanın alanını irdelerken, üçüncü yaklaşım politikanın metodolojisine vurgu yapmakta. Burada özellikle ekonomiye giriş derslerinin ilk vurgularından birini hatırlamakta fayda var: istek ve arzularımız sonsuzken, kaynaklarımız kısıtlıdır. Dolayısıyla kısıtlı kaynakların efektif kullanımı gerekmektedir. Bu efektif kullanımda dahi kimilerinin istek ve arzuları karşılık bulmayabilir. Bireyler ve toplumlar arasında hemen her bağlamda bir çıkar çatışmasının olduğu barizdir. İşte bu çıkar çatışması ise savaşlar yoluyla değil, taviz vermek ve uzlaşmak olarak anlaşılan bir politika ile çözülmelidir. Bu yaklaşım aynı zamanda muhtemel olan en iyinin ortaya çıkarılması olarak da ifade edilmelidir.

Politikaya dair en geniş ve radikal yaklaşım ise, politikayı güç olarak gören yaklaşımdır. Buna göre politika yalnızca belirli bir alanda aranmamalıdır. Aksine bir güç olarak politika, her toplumsal ilişkilenmede kendini gösterir. Kanunların toplumu yöneten bir sınıf olarak burjuvazi yararına veya tarihin en eski zamanlarından beridir bir cinsiyet olarak erkeklerin faydalarını gözeterek ortaya çıktığını vurgulayan Marksizm ve Feminizm, politikayı güç olarak gören ve buradan hareketle yayılan en önemli iki siyasi akım olarak örnek verilebilir.

Bu yazımızda politikaya dair temel yaklaşımları olabilen en basit haliyle sizler için ele aldık. Fakat bu yaklaşımlar elbette bizim anlattığımız kadarı ile kavranamayacak denli geniş. Her bir yaklaşım kendi içerisinde bir literatür dahi oluşturmuş durumda. Ancak bu yaklaşımlara dair bilginizi ve bakış açınızı genişletmek isterseniz, siyaset bilimcilerin baş ucu kitaplarından birisi olan ve bu yazıda yararlandığımız kaynakçaya erişmenizi öneririz.

Heywood, Andrew. Politics, Palgrave Foundations. 2013.