Önerilerle Senaryo Okumak

Dijital çağın yükselişiyle, Blu Tv, Netflix, Disney + vb. online izleme servislerinin çoğalmasıyla beraber, sinema, dizi dünyası hepimizin hayallerinde geniş yer tutar oldu. Kendimizi o büyülü diyara atmak, çekilen projelerin parçası olmak, kim bilir belki de bizzat yazdığımız bir işin çekilip seyirciye sunulması... Burada, sektörel bakışı, ilişkileri; tanıdık, torpil şeklindeki sevimsiz konuları dışarıda bırakıyorum. Hadi, ideal bir düzende yaşadığımızı, sinema bilgimizi artırmak, senarist olmak arzusunda olduğumuzu varsayalım. 

Amacımızı gerçekleştirmek adına filmlere, dizilere kapılıp gitmek, izleme kültürümüzü genişletmek doğru bir pratik anlamına gelebilir. Bu pratiği destekleyecek, kalemimizi açacak bir diğer eşlikçi de senaryo okumaktır. Senaryo okumak, sahne kurulumlarını, dramatik yapıyı, diyalogları çalışmak, sonra da mümkünse okunan senaryodan çekilen filmi izlemek hakikaten besleyici bir deneyimdir. Senaryo türünün formülleri olduğu düşünüldüğünde, bu formülleri hem kâğıt üzerinde, hem de seyredilen filmlerde görmek, formüllerin nasıl inşa edildiği üzerine kafa yormak yazdığımız senaryoları geliştirecektir. 

Sıklıkla belirtildiği şekilde; senaryo edebi bir tür değildir, edebi türden çok bir taslak, bir yönergedir. Filmin yaratılmasında en önemli unsurlardansa da neticede yönetmene iletilen bir yol haritasıdır. Ayrıca, ufak bir kitlenin ilgisini çekebilme ihtimali nedeniyle de yayımlanmasının ticari anlamda pek de getirisinin bulunmayacağı tahmin edilebilir. Tüm bunlara karşın yayınevlerinin senaryo yayınlarının fazlalaşması sevindirici. Şimdilerde, senaryo okuma şansımız yükseldi. Basılı senaryolara rahatlıkla ulaşabiliyoruz. İşte size birkaç örnek...

İthaki Yayınları’nın yayımladığı, geniş Yılmaz Güney külliyatı basılı senaryolar arasında büyük zenginlik. Umut, Hudutların Kanunu, Sürü, Yol, Arkadaş, Hudutların Kanunu, Ağıt, Acı, Baba, Zavallılar, Endişe, Bir Gün Mutlaka... Ondan fazla, Güney senaryosu... Birçok kıymetli Yılmaz Güney filminin metinlerini okumak, ardından filmleri yeniden izlemek... Kulağa nasıl geliyor?

İnkılap Yayınları ise benzer yaklaşımı Cem Yılmaz senaryolarında göstererek, Yılmaz’ın senaryolarını yayımladı. G.O.R.A., Ali Baba Ve 7 Cüceler, Pek Yakında, Karakomik Filmler 1, 2, Arif V 216, Hokkabaz, A. R. O. G., Yahşi Batı, Erşan Kuneri Senaryo 1, Erşan Kuneri Senaryo 2... Benzer bir senaryo çalışmasını Cem Yılmaz senaryolarıyla da yapabiliriz. 

İki ismin senaryoları dışında; Orhan Pamuk – Gizli Yüz, Orhan Kemal – Senaryo Tekniği ve Senaryolar, J. K. Rowling – Fantastik Canavarlar, Mehmet Ada Öztekin – Kaybedenler Kulübü Yolda, Yılmaz Erdoğan – Kelebeğin Rüyası senaryolarına da bakılabilir. Burada bir parantez açmakta fayda var; senaryo çalışırken, senaryo okurken sevdiğiniz filmlerden başlamak çalışmayı keyifli hale getirebilir, lakin filmi sevip sevmediğinizden veya iyi bulup bulmadığınızdansa çalışmaya, formüllere, tekniğe odaklanmak esastır.

Çalışma yönteminiz kendinize özgüdür, kişiden kişiye değişir... Yine de şöyle bir örnek verebilirim: Senaryoyu bir defa bütünüyle okumak ve okumanın ertesinde o senaryodan çekilen filmi izlemek. Birkaç gün ara vermek. Senaryoyu bu defa notlarla, dramatik çatışmaya, sahnelere, karakterlere, ritme dikkat ederek okumak, filmi yeniden izlemek. Finaldeyse senaryodan seçilen bölümleri ayrıntılı bir bakışla irdelemek, filmde de irdelenen o bölümlerin nasıl çekildiğine, nasıl tasarlandığında dikkat etmek. Bu süreci öncelikle tek bir senaryo, tek bir film ile periyodik aralıklarla tekrarlarsanız sağlıklı bir gidişat yakalanabilir.

Senaryo çalışmanın, hepimizi geliştirmesinin, hiç olmadı keyifli bir uğraş haline gelmesinin temennisiyle. Keyifli okumalar, keyifli çalışmalar!