Madem İstismar Ediliyordu Neden Kaçmadı?

Peki neden gitmiyor bu kadınlar biraz buna yakından bakalım mı? Bu soru zor ve karmaşık bir yanıtı beraberinde getiriyor aslında. Ülkemizde de dünyada da kadına şiddetin her türlüsü ziyadesiyle var. Fakat bu şiddetten kaçma, şiddeti reddetme, kabullenmeme gibi pratikleri arzulayan bir kitle de var. Bu kitle kadının her daim dik durmasını, ona herhangi bir şiddet emaresini gösteren birinin yanından hızla uzaklaşmasını istiyorlar. Elbette bunu hepimiz isteriz ama durum öyle gelişmiyor işte.

Sonuç çok şaşırtıcı, şok işkencesine maruz kalmayan köpekler koşarak kaçarken, diğer grup kaçma teşebbüsünde bulunmuyor. Peki neden? Bu, travma yaşayan hayvanların da insanların da yaşadığı ortak bir durum aslında. Zaten önce köpekler sonra fareler, maymunlar, kediler ve filler üzerinde yapılan bu deneylerin asıl amacı elbette insan tepkisine ulaşmak. Bu hayvanlar duygusal anlamda insanla örtüşüyor ve ortaya şu sonuç çıkıyor: travma yaşayan kişiler dışarıda kendilerini daha büyük bir tehlikenin bekliyor olabileceğini düşünüp, hareket etmekten yani kaçmaktan korkuyorlar. İşte insanın da hayvanın da kaderini bu davranışı belirliyor sonuç olarak.

Yapılan araştırmaya göre travma yaşayan köpekler yüksek oranda stres hormonu salgılıyorlar ve tehlike geçtikten sonra da stres hormonunu aynı oranda salgılamaya devam ediyorlar. Normalde anormal bir durumla karşılaşan kişinin beyni savaşmaya ya da kaçmaya yöneliyor. Fakat uzun süreli şiddete maruz kalmış kişide durum öyle işlemiyor. Beyin kaçma, savaşma ya da donma sinyalini göndermiyor. Kabullenme hali, karşı çıkmama hali de işte tam buradan besleniyor.

Bu hali yalnızca eşlerinden kaçan kadınlara mâl etmeyelim. Evden kaçan kız çocuklarını da bu kefeye koyalım. İstismarcı aileleri olan genç kadınların da aynı şeyi yaşadığını unutmayalım. Ve bu programlarda ne derdin vardı da evden kaçtın diye sorular yöneltildiğinde alınan cevaplardan tatmin olmayışlarını, belki ancak bir terapide gün yüzüne çıkabilecek meseleleri böyle ulu orta, saygısızca ve direkt olarak sorabilme cüretlerinden bahsetmek gerekiyor.

Bir diğer nokta da istismarcı bir adamla birlikte olan kadının çok yüksek ihtimalle babası ve/veya annesi tarafından da istismara uğramış olma olasılığının çok yüksek olması. Elbette aklınıza yalnızca cinsel istismar gelmesin, manipülasyonun tüm biçimlerini ve istismarın tüm hallerini aynı kefeye koymak gerekiyor burada. Bu da aslında bildiği dilden konuşan bir başkasını bulduğu anlamına geliyor kadının. Güvenli alan algısı öylesine yıkılmış oluyor ki yeni bir yere kaçmak, gitmek o kişi için imkânsız hale geliyor.

Kadın sığınma evlerinin web sitelerini açıp bakarsanız orada çok önemli bir nokta üzerinde ısrarla duruluyor: ne yaşamış olursanız olun, burada sizi hiç kimse yargılamayacak. Tek amaç kadını korumaya almak olan bir yaklaşıma ve sisteme ihtiyacı yok mu bu programların da? Neresinden bakarsak bakalım kaba ve hoyrat bir tavır görülüyor bu programlarda. Televizyona çıkan, çıkartılan kişilerin sonrasında ne yaşadığını bilemiyoruz ama gözler önünde yaşatılanlar incitici ve empatiden uzak görünüyor.