℃
Önümüzdeki 5 gün boyunca
RÖPORTAJ
Klinik Psikolog Fulya Kökden ile Şema Terapi Yöntemini Konuştuk
11 Kas 2021
Fiziksel olarak zorlandığımız durumlarda doktordan yardım aldığımız gibi, ruhsal olarak da dönem dönem bir psikologdan yardım almamız gerektiğini son yıllarda artık çoğumuz anlamış bulunmaktayız. Kişiye göre tedavi yöntemlerine bakıldığında birçok terapi şekli mevcut. Herhangi bir duruma verdiğiniz tepkinin aslen çocukluktan veya önceki travmalardan geldiğini kanıtlayan ve içinizdeki sağlıklı bireye ulaşmak için tüm o tepkileri ayrıştıran bir terapi yöntemi şema terapi.
2 Bardak
Seansları sadece psikolog ile değil, bir süre sonra kendi kendinize de uygulamaya ve kafanızda konuşan sesleri rahatlıkla ayırt edip, tüm o sesler arasından kendi sesinizi duyabilmeye başlıyorsunuz. Tabii ki bu biraz sabır, özveri ve cesaret isteyen bir süreç. Fakat onlarca maske takıp insanları mutlu etmeye çalıştığınız, başkalarını tekrarlamaktan bir yerden sonra kendi cümlelerinizi dahi unuttuğunuz ve günün sonunda kendi öz benliğinizden uzaklaştığınız noktada en çok işe yarayacak terapi şekillerinden biri. Kendi içinize doğru bir yolculuğa başlamadan önce tüm bunlar çok teorik kalabilir, fakat işin içine girince hayat boyu ne kadar uygulanabilir olduğunu anlayacaksınız.
Fulya Hanım’a teşekkürlerimizi sunuyor, iyi okumalar diliyoruz.
Sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
Merhaba, ben Klinik Psikolog Fulya Kökden. Muğla doğumluyum. Lisans eğitimimi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık alanında tam burslu bir şekilde Yeditepe Üniversitesi’nde, master eğitimimi ise Klinik Psikoloji alanında Üsküdar Üniversitesi’nde tamamladım. Şu anda şema terapi, bilişsel davranışçı terapi ve cinsel terapi yöntemlerini kullanarak hem İzmir’deki ofisimde yüz yüze hem de online olarak danışan görüyorum.
Şema Terapi nedir sorusuyla başlayalım. Şema Terapiyi anlatabilir misiniz?
Şema terapi, Jeffrey Young ve arkadaşları tarafından geleneksel bilişsel davranışçı tedavileri önemli ölçüde geliştiren, bütünsel ve yenilikçi bir terapi yöntemidir. Kişilerin erken dönem dediğimiz çocukluk dönemlerine ait "uyum bozucu şemalar" adını verdiğimiz 18 adet şemayla ve kişinin "modları", yani yanları olarak ele aldığımız taraflarını, seanslarda çalıştığımız bir terapidir. Şema terapide hedefimiz, danışanları çocukluklarında yeterli derecede giderilmeyen gereksinimlerini uyguladığımız "sınırlı yeniden ebeveynlik" yöntemiyle iyileştirmeye çalışmaktır.
Peki, bu yöntem kimler için uygundur?
Kronik depresyon ve anksiyete bozuklukları, panik atak, yeme bozuklukları, eş ve partner problemleri, kişilik bozuklukları ve akut semptomlar yatıştıktan sonra Eksen 1 ve Eksen 2 bozukluk dediğimiz problemlerin tedavisi için kullanılabilir.
Nedir bu Eksen 1 ve Eksen 2?
Bir çok klinik bozuklukla birlikte, gelişimsel ve öğrenme bozuklukları gibi durumlardan oluşan bozukluklara Eksen 1 bozuklukları deriz. Anksiyete bozuklukları, yeme bozuklukları (tıkanırcasına yeme, bulimia nervoza, aneroksiya), bilişsel bozukluklar, duygudurum bozuklukları, (depresyon, bipolar vb.) cinsel bozukluklar ve şizofreni hastalığı Eksen 1 dediğimiz bozuklukların altında yer almaktadır.
Eksen 2 olarak adlandırdığımız bozukluklar ise daha kalıcıdır ve tedaviye çok dirençlidir. Genel olarak kişilik bozuklukları (antisosyal kişilik bozukluğu, narsisistik kişilik bozukluğu vb.) ve zihinsel gerilik ile ilgili bozuklukları kapsar.
Kısaca özetlemek gerekirse Eksen 1 adı altındaki bozukluklar daha kolay teşhis edilebilen ve daha akut durumlara sahip durumlarken Eksen 2 grubundaki bozukluklar, çocuklukta ortaya çıkan ve yaşam tarzımızı önemli ölçüde etkileyen kişilik yapılanmalarıdır.
Bize biraz da bu süreçte danışanın neler yaşayacağını anlatabilir misiniz?
Şema terapiyi uygularken öncelikle, kişiyi terapiye getiren yaşam olaylarını ele alırız. Şema modeli hakkında kısa bir psiko-eğitim verilir. Şema terapiye ait ölçekler, danışana uygulanır, kişinin şemalarını tetikleyen durumların, şemaların çocukluk/ ergenlik dönemi kökenlerinin ve başa çıkma biçimlerinin keşfi yapılır. Genel olarak katı kuralları olan bir terapi yöntemi değildir, esneklik hakimdir.
Ne kadarlık bir zaman diliminde iyileşme hedeflenmeli? Bu yöntem hayat boyu uygulanabilir mi?
Şema terapinin uzun soluklu bir terapi süreci olduğunu vurgulamak gerekir. Genellikle 1-3 yıl boyunca haftalık seanslarla terapi süreci devam eder. Ancak danışanın ihtiyacına göre seans sıklığı ve terapi sürecinin süresi değişebilir. Bazen bazı danışanlarla bir yıl gibi bir sürede terapi sonlandırılabilirken, bazen bu süre üç yılı aşabilmektedir.
Danışan, şema terapiyi sonlandırıp başka bir terapi yöntemine geçiş yapabilir mi?
Tabii ki. Hangi yöntemle çalışıyor olursa olsun, danışanın seansları sonlandırma hakkı var. Ancak ben, her zaman neden bu kararı aldığını gündeme aldığımız bir seans yapmayı ve bunun sebeplerini konuşmayı tercih ederim.
Son olarak; bir psikolog, sizce her zaman ulaşılabilir olmalı mıdır?
İntihar riski olan ya da belirli kişilik bozukluklarına sahip danışanlarımız için 7/24 ulaşılır olmamız gerekiyor. Diğer danışan gruplarımız için kendi çalışma stilimden örnek verecek olursam, bana Whatsapp üzerinden yazabilirler, ödevlerini gönderebilirler ya da yaşadıkları şeylerden bahsedebilirler. Ancak bunları, seans gün ve saatimizde gündeme alır ve onlarla konuşurum. Belirli bir saatten sonra gelen mesaj ve aramalara da dönüş yapamıyorum, terapötik sınırlar gereği.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?