Amerikalı klima mucidi ve mühendis Willis Haviland Carrier’
BİYOGRAFİ Bilim

Heykeli Dikilecek Adam: Klimanın Mucidi Willis Haviland Carrier

24 Tem 2023

Sadece Türkiye değil Dünya genelinde neredeyse tüm şehirler akıl almaz sıcaklıkların pençesinde. Gerek sosyal yaşam gerek iş yaşamı hemen her anlamda hayatı olumsuz etkileyen sıcak hava dalgası yüzünden şu sıralar adını en çok andığımız kişi kuşkusuz ki Amerikalı mucit ve mühendis Willis Haviland Carrier oluyor. Ne zaman ki klimalı bir ortama girsek ya da evimizdeki klimayı açsak “ohh be dünya varmış” deyip kendisine bir selam durmadan geçmiyoruz. Hayat gerçekten klimayla şu sıralar daha yaşanılası. Peki Amerikalı klima mucidinin aklına bu fikir nasıl gelmiş olmalı? Klima fikri esasında nereden doğdu? İcadına ilham olan neydi? İşte bugün hep birlikte “heykeli dikilecek adam” dediğimiz, Amerikalı mucit ve mühendis Willis Haviland Carrier’ın hayatımızı kolaylaştıran ve sabrımızı tüketen sıcaklarla, yaşayabilmemizi sağlayan klima icadına kulak vereceğiz.

İnsanoğlu binlerce yıl boyunca iklim koşullarını düzenlemenin ve sıcaklık farklılıklarını azaltmanın yollarını aradı. Ancak modern klima sistemlerinin geliştirilmesi, teknolojideki hızlı ilerlemeler ve bilimsel keşiflerle gerçekleşti. Birçok kişi, klimanın icadına katkı sunmuş çalışmalarıyla destekledi, ancak modern klima sistemlerinin temellerini atan en önemli isimlerden biri Amerikalı mucit ve mühendis Willis Haviland Carrier'di. Carrier, 1902 yılında New York'taki Buffalo Forge Company'de bir mühendis olarak çalışırken, nem kontrolünün kâğıt endüstrisinde önemli bir sorun olduğunu gözlemledi. Bu sorun, yaz aylarında ortamın aşırı nemli olması nedeniyle kağıdın düzensiz şekilde reaksiyona girmesine ve kalitesinin düşmesine sebep oluyordu.

İlk başarılı Taşıyıcı Santrifüj Soğutma Kompresörü
Döner tamburlu bir soğutma bobini ve buharlaşma prensibi kullanıldı
 
Carrier, bu soruna çözüm bulmak için çalışmaya başladı ve 1902 yılında "Nem Alma ve İklimlendirme Cihazı" adını verdiği ilk modern klima sistemini geliştirdi. Bu sistemde, havayı soğutmak için döner tamburlu bir soğutma bobini ve buharlaşma prensibini kullandı. Carrier'in buluşu, sanayide ve sonrasında da konutlarda ve ticari alanlarda kullanılan modern klimaların temelini oluşturdu. Carrier'ın buluşundan sonra, klimaların gelişimi hızla ilerledi. 20. yüzyılın ilk yarısında, klimalar özellikle hastaneler, oteller ve sinemalar gibi halka açık alanlarda yaygınlaştı. İkinci Dünya Savaşı sırasında, klimalar askeri üslerde ve üretim tesislerinde sıcaklık ve nem kontrolü sağlamak için kullanıldı.

google photos
Modern iklimlendirme sistemlerine ilk adım
 
Klimanın gelişimi sadece soğutma amaçlı kalmadı; ısıtma ve havalandırma işlevleri de eklenerek, modern iklimlendirme sistemleri ortaya çıktı. Dijital teknolojideki ilerlemeler ve enerji verimliliği çalışmaları da klimaların etkinliğini artırmaya ve çevresel etkilerini azaltmaya yardımcı oldu. Günümüzde klima teknolojisi, akıllı termostatlar ve uzaktan kumanda gibi özelliklerle donatılmış yüksek verimli sistemlerle zenginleştirildi. Ayrıca, güneş enerjisi ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarıyla çalışan çevre dostu klimalar da geliştirildi.

Carrier'ın ilk klimaları geliştirmesi, modern dünyanın konforlu ve verimli yaşam standartlarının temellerinden biri olarak kabul edildi. Onun öncü çalışmaları ve diğer mucitlerin katkıları sayesinde, klima sistemleri artık küresel ölçekte yaygın olarak kullanılan önemli bir teknoloji oldu ve insanların yaşam kalitesini artırmada önemli bir rol oynadı. Carrier'ın bilime ve endüstriye katkıları, 1935'te Leigh Üniversitesi'nden mühendislik derecesi ve 1942'de Alfred Üniversitesi'nden (NY) fahri Edebiyat Doktoru derecesi kazanmasına yardımcı oldu ve aynı yıl Carrier, Frank P. Brown Madalyası ile ödüllendirildi. Modern klimanın mucidi 7 Ekim 1950'de vefat etti ve ölümünden sonra 1985'te Ulusal Mucitler Onur Listesi'ne ve 2008'de Buffalo Bilim Müzesi Onur Listesi'ne alındı.

google photos
Sonuç olarak, klimanın mucidi olarak kabul edilen Carrier ve diğer bilim insanları, iklimlendirme teknolojisindeki ilerlemelerle dünyayı daha konforlu, verimli ve sağlıklı bir yer haline getirmeye önemli katkılarda bulundu.

google photos
Özellikle kendilerini küresel ısınmanın da etkisiyle artan hava sıcakları nedeniyle şu sıralar sık sık anıyor, klimanın özellikle yaz sıcaklarıyla yaşamaya çalışırken icat edilmiş en iyi şey olduğunu düşünmeden edemiyoruz. Özellikle de güney bölgedeki şehirler için hayati olan klimanın yokluğunda sıcaktan fenalık geçiren, sıcak çarpmasından bayılan insanların haberlerini sıklıkla alıyoruz. Ne diyelim, yaşasın modern yaşamın artıları, iyi ki bu dünyadan geçmişsin Willis Haviland Carrier. :)

©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?