Granada: İspanya’da Kendine Özgü Bir Şehir – 1. Bölüm

Geçmişi oldukça eskiye dayanan Granada; tarih boyunca İberler, Vizigotlar ve Romalılar gibi pek çok topluluğun etkisi altında kalmış. Şehrin isminin nereden geldiğiyle ilgiliyse iki tez var. Bunlardan birincisine göre bölgede nar bolca yetiştiği için İspanyolcada “nar” anlamına gelen “granada” kelimesi zamanla şehrin ismine dönüşmüş. Zaten şehrin armasında da rastlayabileceğiniz nar, şehrin sembolü olarak kabul ediliyor. Hatta Granada’nın dört bir yanında görebileceğiniz nar figürü, İspanya bayrağında da karşımıza çıkıyor. Başka bir düşünceye göre ise Granada’nın isminin kökeni Arapçada “yabancıların tepesi” anlamına geldiği düşünülen “Gırnata” kelimesine dayanıyor.

El Hamra Sarayı’nın Granada’nın en önemli yapısı olarak karşımıza çıktığını söylemiştik. İslami mimarinin en gözde örneklerinden olan bu yapının bulunduğu bölgedeki inşa çalışmalarına ilişkin bulgular 9. yüzyılı işaret etse de El Hamra Sarayı’nın geçmişinin Roma dönemine kadar uzandığı tahmin ediliyor. Sarayın şu anki hali ise 13. ve 14. yüzyıllarda Gırnata emirlerinin yaptırdığı değişikliklere dayanıyor. 

1492’de Hıristiyanların bölgeye tekrar hakim olmasıyla beraber de yapıya Rönesans mimarisinin izlerini görebileceğimiz bazı eklemeler yapılıyor. Bu dönemde Habsburg hükümdarı V. Charles saray kompleksinde bulunan camiyi kiliseye dönüştürürken kendi adını taşıyan yeni bir saraya yer açmak için El Hamra’nın bazı bölümlerini yıktırıyor. Ancak yarım kalan bu sarayın tamamlanması 1923’teki restorasyonu buluyor. 19. yüzyılın başlarında ise Napolyon kuvvetleri El Hamra'nın bir kısmını yıkıyor ve hatta bulunduğu alanın tamamını yok etmeye çalışıyor. 1800’lerin ortalarından itibaren de sarayın eski haline kavuşması için birçok restorasyon çalışması yapılıyor.

Granada’daki bir diğer dikkat çeken yapı ise Granada Katedrali. İspanya’nın en büyük katedralleri arasına giren Granada Katedrali, biraz önce de bahsettiğimiz Granada’nın 1492’de Hıristiyan hakimiyeti altına girmesiyle birlikte şehirde bulunan caminin yerine inşa edilmiş. Başlangıçta gotik mimariye göre tasarlanması planlanan katedralin mimarisine zamanla Rönesans ve barok tarzlarında değişiklikler de yapılıyor.

Darro Nehri’nin kuzey kıyısındaki bir tepenin üzerinde bulunan Albaicin Mahallesi ise oldukça özgün bir yer. Eski Müslüman mahallesi olarak anılan mahalle, 13 ila 15. yüzyıl arasında hüküm süren Nasrî Hanedanlığı döneminden izler taşıyor. 1994’te Unesco Dünya Mirası Listesi’ne alınan mahallede San Salvador ve San Nícolas isimli iki kilise bulunuyor. Mahalledeki Arap Hamamı ise İspanya’nın en eski ve en büyük hamamı olarak niteleniyor.

Albaicin, tarihi dokusunun yanı sıra yokuşları, beyaz evleri ve dar sokaklarıyla da öne çıkıyor. Granada’ya yolu düşenlerin es geçmemesi gereken bu mütevazi mahalle, sokaklarında dolaşıp hayallere dalmalık yerlerden.

Granada’daki bir başka önemli mahalle de Sacromonte Mahallesi. Çingenelerin yaşadığı bu eski mahalle, Granada’nın doğusunda bulunuyor. Mağara evleriyle ünlü mahalledeki Sacromonte Mağara Müzesi’nde de bu mağara evlerindeki günlük yaşama dair fikir edinebiliyorsunuz. Geceleri de tavernalarda “zambra” adlı flamenko dansını izleme imkanına sahipsiniz.

Granada, İspanya’nın en görülesi ve kendine has şehirlerinden. Bu içerikte El Hamra Sarayı ve Granada Katedrali’yle beraber Albaicin ve Sacromonte mahallerine kısaca değindik. İçeriğin 2. bölümünde ise Granada’yı kabaca tanımaya devam edeceğiz. 2. bölümde görüşmek üzere!