Gökyüzünden Biri Bizi Gözetliyor

Bir ülkenin üzerinde uçmak suçken, ülkenin üzerinde seyreden bir yörüngede dolanan uydu suç sayılmıyor. Fizik yasaları gereğince bir ülke üzerinden geçişini engellemek neredeyse imkânsız. Uyduyu fırlattığınız yörüngeye bağlı olarak yapabileceğiniz birkaç şey var ama öncelikle bunu yapmak istiyor olmalısınız. Aksi takdirde uydu yörüngesinde dolanmaya devam edecektir. Şimdi gelelim bu uyduların gerçek kapasitelerine.

Yer yörüngesinde dolanan uydular 3 farklı irtifada bulunurlar. 100 – 2.000 km irtifa aralığındaki Alçak Dünya Yörüngesi (ADY), 5.000 – 10.000 km irtifadaki Orta Dünya Yörüngesi (ODY), 35.786 km sabit irtifada bulunan Yer Sabit Yörünge (YSY). Amacınıza hizmet edecek olan uyduyu bu yörünge irtifaları arasındaki yüksekliğe fırlatabilirsiniz. Alçak yörünge, yer yüzeyine mesafesi en yakın olan irtifa olduğu için gözlem uyduları için harika bir konum. Fakat bu konumun bir dezavantajı bulunuyor, yörünge hızı. 

Bir uyduyu bu yörüngede tutabilmek için çok yüksek hızda Yer etrafında dolandırmanız gerekiyor. Dolayısıyla yüksek bir hızda dolanırken bu uyduların çok yüksek çözünürlükte ve insan yüzünü tanıyacak kadar yakından fotoğraf çekmeleri zorlaşıyor. Bu hızda giderlerken bir insanı arkasından takip etmeleri zaten imkânsız. Bununla da bitmiyor, uydular Yer yüzeyine doğrudan dik açıyla bakmıyorlar. Eğik açıyla bakıyor olmaları yine görüntü kalitesini bozan bir etken. Bunlardan dolayı uydular geniş alanları tarıyorlar. En iyi hassasiyetle bir havuz ile bir arabayı birbirinden ayırt edebilirsiniz.

Filmlerde olamayacağından bahsettiğimiz durum aslında bir insanın yüzünü tanıyacak kadar yakından onu takip etmek. Bu iki özellikten birisine veda ederseniz diğeri biraz daha mümkün kılınıyor, o da yüzü tanıyabilmek. Google Earth olarak bildiğimiz yer gözlem uygulamasının gelişmiş yeni uyduları 30 cm boyutundaki nesneleri görebiliyor. Fakat burada bahsettiğimiz yine istediğimiz gibi oradan oraya yönlendirip birini takip etmek değil. Tüm yer küreyi bu hassasiyette tarıyor ve haritasını çıkarıyor. Şimdilerde tepemizde uçan dronelar ile ancak birisini takip edebilirsiniz. Onunla da fark edilmeme ihtimaliniz yok.

Gelelim takip etme olayını mümkün kılan duruma. Belirli bir yere odaklanarak hareket etmeden sürekli orayı gözetleyebileceğiniz bir yörünge bulunuyor. Buna Yer Sabit Yörünge adı veriliyor. Buraya fırlattığınız bir cisim Yer etrafında 24 saatte bir dolanıyor, yani Yer ile aynı sürede. Dolayısıyla Yer’den bakıldığında bu uydu hareket etmiyormuş gibi görünüyor. Buraya kadar güzel ama sorun şu ki bu uydular Yer’den yaklaşık 35 bin kilometre uzakta. Bu mesafeden bir insan yüzünü ayırt edebilecek çözünürlükte kamera henüz geliştirilmiş değil. Şimdi aklınıza James Webb gibi milyar ışık yılı uzağı görebilen teleskoplar gelebilir. Haklısınız ama bu uzay teleskoplarının baktığı gök cisimlerinin boyutu da bir galaksi kadar, insan kafası değil.