Gezegenler Serisi: Denizlerin Tanrısı Neptün

Uranüs’ün keşfedilmesiyle birlikte gökbilimciler tarafından gözle görülebilen gezegenlerden daha fazlası olduğu da öğrenilmiş oldu. 1800’lü yıllarda gökbilimciler, Kepler’in kurallarını tüm gezegenlere uygulamaya çalıştılar. Neredeyse hepsine uyduysa da Uranüs için aynısı geçerli değildi. Uranüs’ün kendine özgü bir yörüngede hareket ettiğini fark eden gözlemciler nedenini uzun süre araştırdılar. Kimine göre Güneş’ten çok uzaklarda olduğu için Kepler kanunları işlemiyordu. Kimisine göre daha uzakta bulunan bir başka cisim, Uranüs’ün yörüngesini bozuyordu. Elbette ikinci varsayım doğru çıkacaktı.

Güneş etrafındaki turu 160 yıldan uzun süren gezegen, Dünya ile benzer eksen eğikliğine sahip. Bu da ona mevsimleri kazandıran bir özellik. Fakat bu mevsimler 40 yıllık sürelerde yaşanıyor. Son 40 yıldır Güneş banyosu yapmaya devam eden güney yarıküre, gezegenin en sıcak yeri ve yalnızca -190 derece (!) Kuzey yarıküre ise uzun süredir kış mevsimini yaşıyor ve bu nedenle de hareketsiz.

Dış atmosfer diğer gaz devlerinde olduğu gibi çoğunlukla hidrojen ve helyumdan oluşuyor. Çalkantılı bulutlara ev sahipliği yapan bu bölgedeki bazı lekeler kısa ömürlü. Buz ve moleküler halde bulunan dış atmosfer ve gezegenin üst katmanları içeriye doğru gidildikçe sıvı hale dönüyor. İşte okyanusların varlığı da burada başlıyor. Çekirdeği saran manto katmanı sıvı amonyak, metan ve sudan oluşur. Bu katmanın derinliklerine inildikçe ısı ve basınç öyle yükselir ki metan, kendisini oluşturan hidrojen ve karbon atomlarına ayrışır.

Diğer devler gibi halka sistemine sahip olan buz devinin en büyük uydusu Triton ile tanışın. Muhtemelen diğer uyduları küresel şekle sahip değil. Triton ise 2700 km çapı ile diğer tüm uyduların toplamından çok daha büyük. Neptün keşfedildikten 17 gün sonra Triton keşfediliyor. Tek başına Neptün uydu sisteminin kütlesinin %99,7’sine sahip. -235°C sıcaklığı ile Güneş Sistemi’ndeki en soğuk noktalardan bir tanesi. Buna rağmen uydu volkanik olarak oldukça aktif. 

Neptün’ün en az 14 uydusu var. Triton’dan sonraki uyduların keşfi için çok uzun süre geçmesi gerekiyor. Nereid ve Larissa uyduları 1949 yılında keşfediliyor. Ardından diğer uydular ise çok yakın geçmişte, 1989 yılındaki Voyager 2’nin geçişiyle ya da Dünya’daki diğer büyük teleskoplarla keşfediliyor. Son keşfedilen uydusunun ise henüz bir adı yok. 2013 yılında Hubble tarafından keşfedilmiş. Neptün’ün uyduları adlarını Yunan mitolojisindeki su tanrıları veya ruhlarından alıyor.