Exile
KÜLTÜR/SANAT

Gerçeğin Ötesinde Bir Yerde: Anachronismus Sergisi

25 Kas 2022

Herhangi bir verinin çağı ile ilgili yanıltmaya gidilmesi olarak açıklayabileceğimiz anakronizm, sanatın pek çok alanında karşımıza çıkabilecek bir akım olarak ifade edilebilir. Bundan birkaç yıl önce bu akımın temeli ile yola çıkarak anakronizmi eserlerinde işleyen Can Bonomo kendi kişisel sergisini açıp yaptığı tablolar ile pek çoğumuzu şaşırtmayı başarmıştı. Serginin yapılmasının üzerinden 6 yıl kadar geçti. Ancak düşündürücü ve sorgulayıcı yönü ile ağır ve yaratıcılık noktasında zirvede olan anakronizmi, "Anachronismus" isimli sergi merkezinde tekrardan konuşalım istiyorum.

1.5 Bardak

Money, Money, Hang on
İmge dünyamızı sınırları olmayan uçsuz bucaksız bir okyanusa benzetebiliriz. Böylesine geniş bir alanda ele alınacak düşünceler sonucu oluşabilecek hayali temaların ise bizleri bambaşka yerlere götürmesi kaçınılmaz gözüküyor. Öte yandan hayal gücünün gerçek ile harmanlanması ile oluşan kompozisyonlar bambaşka bir yerde durur desek yanlış olmaz. Çünkü herhangi bir imgesel oluşum, onu meydana getiren kişinin hayal dünyasının bir sonucu olacağından onu sorgulamak mantıklı bir pratik olmayacaktır. Fakat işin içine gerçeklik unsuru girdiği zaman hayal gücü ile harmanlanarak oluşmuş içeriği pek çok açıdan değerlendirmeye alabilir, sorgulayıcı yönü üzerine düşünebilir ve farklı şekillerde irdeleyebiliriz. Çünkü her şeyden önce elimizde yaşanmış bir gerçek olgu olur ve buradan yola çıkarak kompozisyonu kendi benliğimize katabiliriz. 

Kids
Anakronizmin doğası, sıraladığımız tüm bu pratikleri yapmaya oldukça uygun bir yerde durur. İmge dünyamızın bir sonucu olan kurgusal yapıtlar üzerindeki değerlendirmelerimiz kendi düşün dünyamız, algımız, bilgi birikimimiz ve sanatsal bakış açımız ile doğrudan şekil alır. Ancak net çıkarımlar yapmak hiçbir zaman doğru olmaz. Çünkü bir eseri oluşturan sanatçı da zaten bunu belirli bir matematik merkezinde yapmaz. Sanatı ve oluşan sanat eserini biricik yapan da zaten budur. Konuyu anakronizm çerçevesinde ele alacak olursak da yorumlanabilecek ve üzerine düşünecek pek çok veri ile karşılaşıyoruz. Anakronizm sinemada, resimde ve müzikte kısacası pek çok sanat dalında işlenebilen "belirli bir zaman kalıbına dahil olmayan" her türlü imgesel bütünlük olarak açıklanabilir. Bu tanımlanamadan yola çıkarak Anachronismus sergisine baktığımızda farklı dönemsel içeriklerin birbirleri ile uyum için işlendiğini görüyoruz.

Liberte
Dijital baskı, illüstrasyon ve yağlı boya ile harmanlanarak oluşturulan tablolarda farklı pek çok kompozisyonun dönemsel anlamda zıt bir biçimde birleştirildiğini ve sonuç noktasında ise oldukça uyumlu bir şekilde yansıtıldığını görüyoruz. Örneğin bir tabloda Zeki Müren'i bir astronot olarak uzayın derinliklerinde görürken bir başka tabloda ise Napolyon'a telefonla konuşurken rastlıyoruz. Bu tarz tablolarda birleştirilen temaların hayal dünyamızdan çıkıp geldiği oldukça aşikar. Öte yandan gerçeklik unsurunun da oldukça baskın olduğuna rastlıyoruz. Napolyon'un bundan çok önceki bir dönemde yaşam sürdüğünü biliyoruz. Bunun yanı sıra günümüz teknolojisinin önemli bir nimeti olan cep telefonlarımız ise modern dünyanın vazgeçilmez bir parçası. Peki farklı döneme ait bu iki içeriğin bir kompozisyon etrafında birleştirilmesi o eseri hangi döneme ait yapar? 

Madonna
Aslında böyle bir çalışma ortaya çıkan eseri dönemsiz yapar. Çünkü bu tarz sanatsal çalışmalara baktığımızda onların hangi döneme ait olduğunu ya da hangi zamanda yapıldığını kestiremiyoruz. Anakronizmin merkezinde yer alan tema da tam anlamıyla budur. Anlamlandıramadığımız bu şeyin peşine düşer ve bir anlam aramaya başlarız. Dolayısıyla da bu arayış bizi sorgulamaya, irdelemeye ve düşünmeye iter. Aslında bu pratik sanatın amacına da denk düşer. Çünkü sanat toplumu yönlendirme ve harekete geçirme noktasında önemli bir noktada durur. Dolayısıyla imge dünyamızın yansıması olan sanatsal yapıtların bireyler üzerindeki tek etkisi hoşluk yaratmak ya da güzeli görmek değildir. Sanat zaten çok yönlü olduğu ve herkesin başka başka anlamlar çıkarmasına yol açabildiği için biriciktir. 

Head Set
Gerçek motifler ile kurgulanan ve bunun sonucunda tamamen ütopik bir kurgu ortaya koyan anakronist sanat eserleri düşün dünyamızı pek çok açıdan uyarır. Çünkü gördüğümüz realist olguların imgesel pratikler ile birleşimi bizi daha önce düşünmediklerimizi anlamlandırmaya iter. Bakış açısı kazanmamız, farklı olanı anlamlandırmaya çalışmamız ve değişime açık olmamız ise bu gibi yapıtlar ile mümkün olur. Dolayısıyla tıpkı her sanat eserinde olduğu üzere anakronist çalışmalar da bambaşka dünyaların kapılarını aralayabilme noktasında oldukça etkin bir rol oynar. Anachronismus sergisi, anakronizm merkezinde oldukça önemli bir noktada yer aldığı için bu akımı anlamlandırmak adına sergilenen tabloları incelemekte fayda olacağını düşünüyorum. Sergi çoktan yayımdan kalktı ancak sergide yer alan çalışmaları dijital ortamda pdf biçiminde bulmanız mümkün.

©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?