ANA SAYFA
SİYASET
Fransa Banliyölerinde İsyan

Fransa Banliyölerinde İsyan

02 Ağu 2023

27 Haziran 2023 tarihi, Fransa'da göçmenlere yönelik polis şiddetine bir kez daha sahne oldu. Paris'in Nanterre banliyösünde aracı durdurulan 17 yaşındaki Cezayir asıllı Fransız vatandaşı, Nahel Mezrouk yakın mesafeden kafasına isabet eden polis kurşunuyla hayatını kaybetti. Haberi yayılması ardından hemen tüm Fransa'ya sirayet eden gösterilerde polisle halk karşı karşıya geldi. Hemen yarım asırdır süren Fransa'daki göçmen krizi, banliyö sorunu ve sosyal, ekonomik eşitsizlikler Mezrouk'un ölümüyle yeniden günyüzüne çıktı. ''Fransa Banliyölerinde İsyan'' yazımız başlıyor, buyurun sevgili okur.

Eren Şahin

2 Bardak

18.yüzyılda Avrupa'ya yayılan Aydınlanmacı hareketlerin baş müsebbibleri arasında; Fransa ve Büyük Britanya başı çeker. Bilimsel ve düşünsel gelişmelerin ivmesiyle önce Fransız Devrimi'ni yaşayan Fransa, 19.yüzyılda İngiltere önderliğinde başlayan Sanayi Devrimi'ne topyekün bir iştirakta bulunur. Hızla sanayisi gelişen Avrupalı milletler, ham madde ve pazar ihtiyacı için Uzak Doğu'dan Güney Asya'ya; Pasifik Adaları'ndan Afrika'ya yayılma bahsinde epey maharetlidirler!

Hızlanan sömürgecilik faaliyetleri ve emperyalist düşler, Fransa'nın dümenini Afrika'nın hem içlerine hem kıyılarına kırmasına neden olur. Bugün Mağrip bölgesi dediğimiz; Tunus, Cezayir, Fas gibi ülkeler Fransa'nın emperyalist politikaları altında inim inim inlemiştir. Şimdilerde adları; Kongo, Gana, Fildişi Sahili, Senegal, Kamerun, Nijerya, Mali, Togo olan birçok Afrika ülkesi sömürülürken buralı insanlar köle ticaretinde kullanılmış, amiyane tabirle canları çıkartılmıştır.

19.yüzyılın ikinci yarısı itibarıyla sömürülmeye başlanan Mağriplilerin yanında diğer Afrika ülkelerin vatandaşları Fransa'ya taşınmış; köleci topluma evrilen Fransızlar tarafından istismar edilmişlerdir. 2.Dünya Savaşı sonrası bir bir bağımsızlıklarını kazanan bu ülkeler, ekonomik kaynaklı olarak halihazırda sömürülmekte. Öte yandan bir dönem Fransa'ya götürülmüş bu insanlar artık Fransa'yı yurt bilmiş; sömürülmek için götürüldükleri yerde bir yaşam savaşına girişmişlerdir.

SCOPE

Aristo'da İnsan Kavramı Neye Denk Gelir

Bununla beraber 1960'larda Türkiye'den Avrupa'ya başlayan işçi göçü, Humeyni Devrimi sebebiyle İran'daki karışıklıklar, Vietnam Savaşı sonrası Güneydoğu Asya'daki kimi Fransız sömürgelerinden gelen insanlar, Fransa'nın ihtilaflı olan etnik yapısını oldukça girift bir seviyeye taşımıştır. Yukarıda adı geçen sosyal hareketlenme, 1970'lerle Fransa'da bir banliyö kültürünün doğmasına yol açmıştır.

Fransa'nın orta ve alt kesiminin yaşadığı, şehirden uzak konumlandırılan devasa sitelere hapsolan birçok farklı etnisiteye mensup insan, Fransa'da bugünlerde yaşanan isyanın temelini oluşturmakta. Sistematik biçimde sosyal adaletsizliğin devreye girdiği bu bölgelerde yaşayan göçmenler, zamanla Fransız üst kimliğine erişmeye başlasalar da geldikleri coğrafya hasebiyle ''öteki'' ilan edilmişlerdir.

Gelir dağılımından, sağlık ve eğitim faaliyetlerinden yeterince yararlanamayan bu göçmen asıllı Fransızlar, Avrupa'nın göbeğinde kanayan bir yaranın adı olmuşlardır. 27 Haziran 2023'te Nahel Mezrouk'un uğradığı polis şiddetine toplumun bu denli güçlü tepki vermesinin altında yüz yıllara yayılan bir istismarın yattığını söylemek güç değil.

1986 ve 1993 yıllarında polis sorgusu sırasında hayatını kaybeden biri Mağrip kökenli biri Afrika kökenli iki genç: Malik Oussekine ve Makome M'Bowole. Bu iki gencin öldürülmesinden ders almayan Fransa, 2005 yılında iki göçmen asıllı gencin daha ölmesiyle büyük bir isyan dalgası altında kalmıştır. 20 gün süren isyan; Lyon'dan Marsilya'ya ve Paris'in tüm banliyölerine yayılmıştır.

2023 yılında başlayan isyanın arka planı oldukça çetrefilli. Daha önce birçok kez polis şiddetine uğrayıp hayatını kaybeden göçmenlerin artışı, banliyölerdeki isyanı diri tutmakta. Hem yüz yıllara yayılan baskı ve zulüm hem 1970'li yıllarla başlayan sistematik polis şiddeti, Fransa'da yaşanan iç karışıklığı oldukça iyi açıklamakta.

Eğitimden, sağlıktan, iyi bir gelecekten mahrum kalan göçmen asıllı Fransızlar, kendilerini öteki hissetmeye devam ettikçe yazık ki bu şiddetin sonlanacağını söylemek zor. Fransa banliyölerindeki isyana görevini suistimal eden bir polis memurunun serseri kurşunu sebep oldu demektense; tarihsel gerçekliği kavramak, isyanı ve şiddeti anlamamıza yardımcı olacaktır. Bir başka yazıda görüşünceye dek; şimdilik hoşça kalın sevgili okur.