Eril İmgeyi Öldürmek

Eril imgeyi öldüren, ikisi uzun biri kısa metrajlı üç kadın filmi var merceğimizde. İlki Yara; yönetmenliğini Onur Güler üstlenirken, başrollerini Tülin Özen ve Nihal Yalçın paylaşıyor. Filmde eril imge bir kayınpeder, Nihal Yalçın’ın oynadığı karakterin kayınpederi. Kayınpeder ölünce eve gelen doktorun ölüm raporu hazırlamak için yaptığı muayene anlarını odağa alıyor film. Muayenede bir soruna rastlamıyorsa da mevtanın sağken kullandığı ilaçlara göz atınca bir tuhaflık olduğunu anlıyor doktor hanım. Çok geçmeden gerçekler ortaya çıkıyor, senelerce kayınpederinin tecavüzüne uğrayan gelinin bile isteye kayınpederini öldürdüğü ve torunu diye bilinen çocuğun da aslında babası olduğu berraklaşıyor.

Gizem Kızıl’ın yönetmenliğini yaptığı, Aslıhan Gürbüz’ün de başrolünü oynadığı Bana Karanlığını Anlat filmi de aynı şekilde eril imgeyi öldürmek üzerinden ilerliyor. Nermin’in kocası bir akşam yemeği esnasında kalp krizi geçiriyor ve ölüyor. Nermin yemek yemeğe, hatta yemeğini daha bir iştahla yemeye devam ediyor. Geçinemediği, artık sevmediği kocası ölürken kılını bile kıpırdatmaz Nermin, eylemsizleşir. Ama eylemsizliği aslında bir eylemdir. Kocasının ailesi tarafından her bakımdan yetersiz bulunan, ilişki içinde olduğu herkesle iletişim sorunu yaşayan ve ötekileştirilen bir kadın olmasından hasep, Nermin eril imgesini, iktidarını yani kocasını öldürüyor.

Üç filmde de eril imge, kimliksizleştirilen kadınlar tarafından öldürülüyor. Peki bu bize ne söylüyor? Direnişi, direnişin kıymetini. Başkaldırının güçlü ve etkin yanını. Adalet olmayan, adaleti sağlayamayan bir sistemde kendi adaletini yaratmaya mecbur bırakılmış kadını işaret ediyor. Elbette herkes kocasını öldürsün demiyor bu filmler. Bir çıkış yolu olduğunu işaret ediyor aslında. Yani umudu işaret ediyor.

Bana Karanlığını Anlat, Yara, Sofra Sırları filmlerinin kadınları el ele yürüyorlar aslında. Üçü de iktidarları tarafından kimliksizleştirilmiş ve görünmez kılınmış kadınlar. Acı çektirilmiş ve yok sayılmışlar. Hayattaki mücadeleleri kendilerini var etmek bile olamamış kadınlar. Bu kadınların direnen bir imgeye dönüşmeleri, kendi adaletlerini yaratmaları hem sisteme hem topluma yani otomatik olarak iktidar kavramına ve erkek egemen bakışa bir başkaldırı niteliğinde. Aile yapısını, toplumsal cinsiyeti ve cinsiyetçiliği eleştiren bu üç filmin eril imgeyi yok eden kadınlarının perspektifinden dünya umutlu görünüyor…