BİYOGRAFİ
Edward Jenner: Çiçek Aşısını Bularak Tarihin Akışını Değiştiren Bilim İnsanı
17 Oca 2023
Yakın zamanda tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 ile birlikte ağır bir pandemi süreci yaşadık. Salgın hastalıkların günümüzde bile vuku bulduğu ve ölümcül sonuçlara sebebiyet verdiği düşünülürse, modern tıbbın henüz olmadığı zamanlarda yaşananların boyutlarını tahmin edebilirsiniz. Asırlar önce yaşanan çiçek salgını da sadece Avrupa’da bir yılda 400 bin kişinin ölümüne neden olmuş ve bir bilim insanı tarih perdesinde boy göstererek bu gidişatı bütünüyle değiştirmişti.
2 Bardak
Çiçek salgını, 1700’lü yıllarda en yaygın ve en çok can alan hastalıktı; her yedi kişiden birinin çiçek hastalığından öldüğü biliniyordu. Başta Avrupa olmak üzere o dönemlerde milyonlarca insanın ölümüne sebep olan bu hastalıkla alakalı pek çok bilim insanı çeşitli araştırmalar yapmış ancak bu alanda kendisini gösterme fırsatı bulan kişi İngiliz cerrah Edward Jenner olmuştu. Geliştirdiği çiçek aşısıyla tıp tarihinde önemli bir yer edinen Jenner, milyonlarca insanın hayatını kurtarıp ağır bir pandemi sürecini sona erdirerek insanlığa da büyük hizmette bulunmuştu.
Edward Jenner, bir köy papazının çocuğu olarak dünyaya geldi. İngiltere’de Gloucestershire’da bir operatörün yanında uzun süre çıraklık yaptıktan sonra tıp öğrenimini geliştirmek için soluğu Londra’da almış ve burada John Hunter’ın öğrencisi olmuştu. Tıbba ilgisi büyüktü; kendini geliştirme konusunda cüretkâr ve atılımcıydı. Sahip olduğu bu cesaret onun tarihin akışını değiştirmesinde de etkili olmuştu.
Jenner’ın hocası John Hunter, 1775 yılında onu o dönemlerin en ağır hastalığı olan çiçek hastalığı üzerine çalışmaya yönlendirmişti. Araştırmaları sonucu çiçek hastalığına aşı bulan Jenner, aynı yıl köyünde baş gösteren çiçek hastalığı salgını karşısında da çocuklar üzerinde bu aşıyı deneme imkânı bulmuştu.
Jenner henüz küçük bir çocukken karantina altına alınmış ve kolu kesilip içine çiçek yarası kabukları konmuştu. Yaşaması halinde bağışıklık kazanacağı düşünülüyordu; bir şekilde hayatta kaldı ama bu süreci atlatması çok zor olmuş ve hastalığa yakalanışı ona çok çektirmişti. Belki de bu cüretkârlığı çektiği acılardan geliyordu. Doktor olduğu yıllarda ona danışan Sarah, inek çiçeği hastalığına yakalanmıştı. Üstelik adından da anlayacağınız gibi, bu hastalık ona insandan değil de inekten bulaşmıştı. Sarah’tan aldığı kızarıklık ve cerahati kullanan Edward Jenner, bahçıvanın çocuğu olan James'e bu virüsü kendisine uygulandığı şeklinden biraz daha farklı bir yöntemle uygulayarak olumlu sonuç elde etmeyi başarmıştı. Ortaya çıkan netice oldukça ilginçti; kendisinin aksine çocuk yalnızca birkaç sıyrıkla hastalığı atlatmış hatta hasta gözüyle bakılamayacak denli hafif belirtiler göstererek kurtulmuştu.
Köydeki çocuklar üzerinde denediği aşı iyi sonuç verince 1796 yılında kendi icadı olan bu aşıyı elde ettiği bulgularla birlikte ayrıntılı şekilde raporlayan Jenner, o tarih itibarıyla çiçek hastalığının önlenemez ilerleyişinin önüne bir şekilde ket vurmayı başarmıştı.
Edward Jenner’ın buluşu gerek Avrupa'da gerek ise Amerika'da ilgiyle karşılanmış ve benimsenmişse de dönemin tıp bilginleri arasında aşıya karşı çıkanlar çoğunluktaydı. Ancak elde edilen sonuçların başarısı sayesinde 1870 yılına gelindiğinde binlerce insan aşılanmıştı. Daha sonraki yıllarda ise çiçek aşısı İngiltere'nin dışında da yaygınlaşmış ve çiçek artık ölümcül bir hastalık olma niteliğini kaybetmişti.
Bugün ise tüm dünyada kullanılan bu aşı sayesinde çiçek hastalığından korkmamızı gerektirecek bir durum söz konusu bile değil. Gördüğünüz gibi, modern tıpla henüz tanışılmamış bir ortamda attığı bu adımla Edward Jenner insanlığı büyük bir yükten kurtardı. Milyonlarca insanın Edward Jenner sayesinde hayatta olduğunu hesaba katarsak, kendisine ufak bir teşekkür göndermemiz de garip kaçmaz, sizce de öyle değil mi?
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?