Dr. Martin Luther King Jr. ve Tarihteki Önemi

Öyle bir zaman düşünün ki renginiz dolayısıyla otobüslerde belli yerlere oturabiliyorsunuz ve e yer kalmadığı durumlarda oturduğunuz koltuktan kalkmak durumunda kalıyorsunuz. İşte böyle bir zamandı 1955 yıllarının Amerikası... O günlerde Rosa Parks adında bir kadın bindiği Cleveland Avenue otobüsünde, bir beyazın oturması için kalkmayı reddedince Montogomery Şehir Yasasını ihlal ettiği için tutuklandı. Çıkarıldığı mahkemede suçlu bulunan Parks 4 dolarlık mahkeme ücreti ile birlikte toplam 14 dolar para cezasına çarptırıldı. İşte bu durum yerel sivil haklar liderlerini protesto yapmaya itti ve Montgomery Otobüs Boykotu bu nedenle başladı.

Her ne kadar o zamanlar Martin Luther King genç olmasına rağmen sağlam aile bağları ve iyi eğitimi olması nedeniyle sivil haklar lideleri tarafından boykota liderlik etmesi için geçerli bir sebepti. Üstelik King’in ılımlı ama etkili konuşması sivil haklar mücadelesi için Afro-Amerikan topluluğuna umut verdi. Martin Luther King’in liderliğindeki Montgomery Otobüs Boykotu tam 382 gün sürdü. Oldukça şiddetli geçen caydırma hareketlerinden tüm liderler yılmadan kararlılıklarını sürdürdüler ve Montgomery şehrinde toplu taşımadaki ayrımcılığı kaldırmayı başardılar.

20. yüzyılın en etkili konuşmalarından biri olarak kabul edilen Dr. King’in “I have a dream” konuşması “İş ve Özgürlük Yürüyüşü” olarak bilinen etkinliğin sonunda 28 Ağustos 1963 yılında Lincoln Anıtı'nın önünde gerçekleşmiştir. Her ne kadar hazırlanılmış bir konuşma olduğu bilinse de aslında Martin Luther King daha önce “I have a dream” ifadesi kullandığı için danışmanları başka bir konuşma yapmasını istemişlerdir. Fakat dönemin şarkıcısı Mahalia Jackson ona rüyanı anlat demesi üzerine o tarihi konuşma gerçekleşmiştir. Martin Luther King’in “Bir Hayalim Var” konuşması o dönemin üç büyük kanallarında yayınlanmış bir konuşmadır. Hatta dönemin Amerikan Başkanı JFK’nin bu konuşmadan etkilendiği ve bu haklar yasasının kabulününü ilerlemesi ve onaylanması için yardımcı olmuştur. Her ne kadar bu konuşmadan kısa bir süre John F. Kennedy suikaste kurban gitse de onun yerine bir dönem bakan Lyndon Johnson Yurttaş Hakları Kanunu’nu imzalamıştır.

“I have a dream” ile bilinen miting konuşmasının sonlarındaki doğaçlama olan kısmı ve içeriğinin barış ve eşitlik üzerine olması Dr. Martin Luther King Jr.’ın 1964 yılında “Nobel Barış Ödülü” kazanmasını sağladı.

Kazanılmasında Dr. Martin Luther King’in oldukça etkisi olan Yurttaş Hakları Yasası, siyahilere yapılan ayrımcılığına son vermesi adına oldukça önemlidir. Kamu ve bütün alanlarda ayrımcılığı önleyen kanun aynı zamanda istihdam da ayrımcılığa son veren maddeler içeriyordu. 1964 yılında imzalanan Sivil Haklar Kanunu Lyndon Johnson tarafından imzalanırken yapılan imza töreninde bu yasanın çıkması için oldukça mücadele veren Martin Luther King de bulunuyordu.

Yurttaş Hakları Yasası kazanıldıktan sonra da siyahilerin oy kullanmaları için okuma-yazma sınavı uygulaması konusundaki yasaklar için de mücadeleler vermeye devam etti ve sonucunu da 1965 yılında çıkan Oy Hakkı Kanunu ile Amerikan Hukuku’na girmesini sağladı.

“I have a dream” ile bilinen miting konuşmasının sonlarındaki doğaçlama olan kısmı ve içeriğinin barış ve eşitlik üzerine olması Dr. Martin Luther King Jr.’ın 1964 yılında “Nobel Barış Ödülü” kazanmasını sağladı. Özellikle köleliği deviren Amerikan Başkanı Abraham Lincoln Anıtı önünde bu eşsiz konuşmayı yapmış olması da eşitlik kavramı adına da oldukça güzel bir ayrıntıdır. “Benim bir rüyam var” konuşmasının sözlerinden etkili olan birkaç yerini de paylaşmak isterim.

“Bir hayalim var. Gün gelecek, bu ulus ayağa kalkıp kendi inancını gerçek anlamıyla yaşayacak. "Şunu kendinden menkul bir gerçek kabul ederiz ki, bütün insanlar eşit yaratılmıştır."

Bir hayalim var. Gün gelecek, eski kölelerin evlatlarıyla eski köle sahiplerinin evlatları, Georgia'nın kızıl tepelerinde kardeşlik sofrasına birlikte oturacaklar.

Dr. Martin Luther King Jr.’ın dünya tarihindeki önemi; ideallerini gerçekleştirirken gösterdiği tutumdur. 1950’li yılların ortalarından suikaste uğradığı güne kadar Afrikalı Amerikalıların sivil hakları için mücadele ediyordu. Kabalıkları coşturan ateşli konuşmalar yapmış olsa da asla şiddet yanlısı ya da şiddet içeren konuşmalar yapmamıştır. Liderliğinde her zaman sakin ama kendinden emin bir üslup kullanmıştır. Hatta Martin Luther King’in bu ılımlı ve sakin yapısı, o dönemlerde yaşayan İnsan Hakları Savunucusu Malcolm X tarafından dahi kınanmış ve daha sert protesto yapması gerektiği hakkında eleştirilmiştir. Fakat Dr. King hiçbir zaman bu tavrından ödün vermemiştir. Belki de King’in şiddet içermeyen dili nedeniyle oluşturulmasında etkin bir rolü olan “Yurttaş Hakları Yasası” ölümünün ardından çok kısa bir zaman sonra yürürlüğe girmiştir.

“Bilim araştırır, din yorumlar. Bilim insana bilgi, yani güç verir; din insana bilgelik, yani kontrol verir. Bilim esas olarak gerçeklerle, din esas olarak değerlerle ilgilenir. İkisi rakip değildir.”

“Karanlık karanlığı defedemez: bunu sadece ışık yapabilir. Nefret nefreti defedemez: bunu sadece sevgi yapabilir.- İnsanoğlunun kalbi bir değirmen taşıdır; oraya öğütülecek bir şey koymazsanız kendi kendini öğütür.”

“Herhangi bir yerdeki adaletsizlik her yerdeki adalete tehdittir.”

“Bu dünyada hiçbir şey bilinçli cehaletten ve aptallıktan daha tehlikeli değildir.”

“Yaşamımız önem verdiğimiz olaylara karşı sessiz kaldığımız gün son bulmaya başlar.”

“Korkaklık “güvenilir mi?” diye sorar. Menfaat “politik mi?” diye sorar. Ancak vicdan “doğru mu?” diye sorar. Ve öyle bir an gelir ki insan ne güvenilir, ne politik ne de popüler olmayan bir tavır almak zorunda kalır; çünkü vicdanı ona bunu yapmanın doğru olduğunu söylemektedir.”

“Beni korkutan kötülerin baskısı değil, iyilerin kayıtsızlığı.”