unsplash
DOĞAL YAŞAM

Çöplerimiz Nereye Gidiyor?

01 Ağu 2023

Düzenli üretim ve tüketimin doğal bir sonucu olarak tonlarca atık oluşturuyoruz. Çöp olarak konumlandırdığımız bu atıkları ise çoğu kez ayrıştırma dahi yapmadan savuruyor ve sonrasını fazla irdelemiyoruz. Halbuki gözümüzün önünden kaldırmaya çalıştığımız ve bir çırpıda uzaklaştırdığımız çöpler aslında sandığımız kadar uzağa gitmiyorlar. Peki bu çöpler nereye gidiyor? Gelin çöpün yolculuğuna biraz yakından tanıklık edelim.

unsplash
Tek bir gün içerisinde dahi milyonlarca çöp üretiriz. Üretilen çöp miktarını özele vurduğumuzda ise kişi başına 1 kilogramın üzerinde çöp düşüyor. Duruma ülke genelinde yaklaşacak olduğumuzda ise günlük çöp miktarının genel nüfustan fazla olduğu göze çarpar. Ayrıca tüm bu çöplerin her gün düzenli şekilde üretildiğini hesaba katacak olduğumuzda, çevremizden uzaklaştırdığımız çöpün daha doğrusu dev çöp yığınlarının nereye gittiği oldukça düşündürücüdür. Bu konuda zihnimizde yer alan soru işaretlerine karşılık gelecek en net cevaplardan biri düzenli şekilde çalışan belediyeler olarak ifade edilebilir. Her gün erken saatlerde yola çıkan ve bölgedeki yoğunluğa göre planlı bir çalışma yürüten belediye çalışanları dev kamyonları şehrin çöpleri ile doldururlar. Bunun için yoğunluğa göre farklı kapasitelerde hizmet veren araçlar tercih ediliyor. Toplama işleminin ardından ise daha yorucu ve dikkat isteyen bir süreç yani ayrıştırma aşaması başlıyor.

unsplash
Mevcut pek çok firma ve bireysel anlamda atılan adımlar dahilinde çöplerin ayrıştırıldığını görüyoruz. Ancak ülkemizde bu yönde genel ve net bir düzenleme yok. Bu nedenle çöpler genellikle rastgele şekilde ve herhangi bir ayrıştırma yapılmaksızın konteynerlerdeki yerini alıyorlar. Ancak ayrıştırma aşaması çöpün yolculuğunun evrilmesi noktasında önemli bir unsur. Dolayısıyla bu işlemi atlamamak gerekir. Toplanan çöplerin belirlenmiş çöp sahalarına ya da endüstriyel kurumlara götürülmesinin ardından bu noktalarda ayrıştırma işlemi resmen başlar. Çöp sahalarına doğru yola çıkan atıklar türüne göre ayrıştırılıp depolanır ya da imha edilirken endüstriyel kurumlara götürülenler ise daha çok geri dönüşüm ya da ileri dönüşüm merkezinde değerlendiriliyor. Bu noktada herhangi bir biçimde dönüşümü yapılabilecek olan çöpler alınıyor ve dönüşümlerinin başlayacağı yere doğru yolculuğa çıkarılıyor. Kalan çöplerin ise imhasına odaklanılıyor. Peki çöpler nasıl imha edilir?

unsplash
İmha işleminde genellikle depolama ve doğrudan uzaklaştırma yöntemlerine başvurulur. Depolamaya uygun görülen çöpler için büyük alanlar tespit edilir ve bu bölgelere derin ve geniş çukurlar kazılır. Hazırlanan çukurun içine doldurulan çöpler yalıtımlı malzemeler ile kuşatılır ve bu şekilde atıkların toprağa sızmasının önüne geçilmeye çalışılır. Ardından uygun biçimde kapatılan çukur ile çöpler depolanmış olur. Bir diğer yöntemde ise dönüşüme ve depolamaya uygun olmayan çöplerin ortadan kaldırılmasına odaklanılır. Bunun için de çöpler yakılır ve ardından yakılacak başka çöpler de yanmış maddelerin üzerine eklenir. Bu işlemin defalarca tekrarlanmasının ardından büyük ve sert bir betonumsu yapı meydana gelir. Bu yapının dönüşümü ise genellikle başka biçimde mümkün olmadığı için denizin dibine bırakılır. Bu işlemin doğa ile ne denli dost olduğu ise elbette tartışmaya son derece açıktır.

unsplash
Fakat şöyle bir gerçek de mevcut ki atıksız yaşamı mutlak surette benimsemek yakın gelecekte pek mümkün gözükmüyor. Elbette bu yönde pek çok gelişme ve olumlu adım mevcut. Ancak bu anlamdaki pratikleri tüm insanların benimsemesi şimdilik söz konusu değil. Öyleyse çöplerin düzenli olarak üretilmesinin önüne geçemeyeceğiz gibi görünüyor. Hal böyle olunca da elimizdeki çöpleri ne denli yapıcı şekilde kullanabileceğimize odaklanmak önem taşıyor. Bu noktada çöpten enerji üretebilmeye odaklanmak bir çözüm olabilir. Günümüzde bazı ülkeler oksijensiz ortamda sıkıştırılan çöplerden çeşitli yakıt ve gazların üretilmesine odaklanıyor. Bu konuda başarılı çalışmaların mevcut olduğunu söylemek mümkün. Ancak bunu yapabilmek için gerekli altyapının sağlanması, uygun yatırımların yapılması ve işlem için donanımlı kimselerin bulunması gerekli. İhtiyaç duyulan koşulların yaratılamaması ise böylesi bir dönüşüm yolunda engel teşkil ediyor. 

Dolayısıyla da asıl yapmamız gereken şey doğaya verdiğimiz zararı olabildiğince aza indirgemeye çalışmak olarak söylenebilir. Atıksız bir yaşam kulağa her ne kadar zor gibi geliyor olsa da çok temelde mümkün. Ancak bu elbette bir anda olmayacak. İşe yavaş fakat yapıcı adımlar atarak, aksiyonlarımızı çevre ile uyumlu bir yöne doğru evirerek başlayabiliriz. Böylece gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakabiliriz. 

©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?