Bir Sistem Eleştirisi: Italo Calvino Sandık Gözlemcisinin Uzun Günü

Italo Calvino İtalyan Edebiyatının belki de en dikkat çekici isimlerinden biridir. Doğup büyüdüğü toprakları her yönüyle ele alabilen muazzam bir zihne sahiptir. Eserlerinde alegorik bağlamda birçok durumu ve kişiliği irdeler. Öyle bir sahne sunar ki anlatılanların çoğu zaman bir masal olduğuna inanır okuyucu. Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu, Kesişen Yazgılar Şatosu, Kozmokomik Öyküler ve Ağaca Tüneyen Baron gibi fantastik ögelerin harmanlandığı eserlerinde okuyucuya bambaşka bir dünya vaat eder. Italo Calvino’nun hayatı algılama biçimidir eserleri. Kimine göre büyülü bir gerçekçilik kimine göre de toplumsal bir eleştiridir. Calvino’nun diğer eserlerinden farklı olan Sandık Gözlemcisinin Uzun Günü daha gerçekçi bir tablo çizer. Anlatılanlar birçok okura tanıdık sahnelerdir. Ve bu sebeple de dikkat çekici kitaplarından biridir.

Seçim günü görevlendirilen Amerigo Ormea ve ekibi Cottolengo Düşkünler Yurduna kayıtlı olan vatandaşların oylarını toplamaya giderler. Görünürde yasal olan bu durum aslında trajikomik bir eylemden başka bir şey değildir. Çünkü oy vermesi gereken isimler çoğunlukla zihinsel engellilerdir. Amerigo durumun ne kadar absürt olduğunu sandık başkanına ve ekiptekilere anlatmaya çalışır. Fakat ideolojik üstünlüğün söz konusu olduğu seçimde kimse görünenin yanlış olduğunu kabul etmez. Amerigo cehaletin içinde aklı başında olan tek kişidir. Ve sesini kimseye duyuramaz. Bir yandan kendi etik değerlerini de sorgular çünkü ses çıkarmadığı için yanlışın bir parçası olduğunu hisseder.