Aşk ve Güzellik Tanrıçası Freya

Tanrıça Freya deniz, denizcilik, balıkçılık, zenginlik ve ekinin bereketli olması ile ilişkilendirilen tanrı Njord ya da diğer adıyla Njordr’un kızıdır. Annesinin kim olduğu ise bilinmez ancak Cermen mitolojisindeki bereket ve barış tanrıçası Nerthus olabileceğini söyleyenler vardır. Kardeşi Freyr de refah, zenginlik, iyi hava ve erkeklikle bağdaştırılan bir tanrıdır.

Freya güzelliği dillere destan bir tanrıçadır. Pek çok hikayede de ne kadar çekici bir varlık olduğu vurgulanır. Örneğin, bu hikayelerden birinde bir tepe devi tanrıların mekanı Asgard’a gelir ve onları “jötnar” adı verilen devlerden yani düşmanlarından koruyacak çok iyi bir kale inşa edebileceğini söyler. Karşılığında ise Güneş’i, Ay’ı ve Freya ile evlenmeyi ister. Tanrılar teklif üzerine biraz tartışır ve kalenin yazın ilk gününe kadar bitirilmesi şartı ile teklifi kabul eder. Dev de bunun ancak aygırı Svadilfari’den yardım alırsa mümkün olabileceğini söyler, tanrılar bu şarta da razı olur.

Dev görevine başlar ve Svadilfari’nin yardımı sayesinde işi bitirmeye çok yaklaşır. Bunu gören tanrılar çok endişelenir ve Freya’yı gerçekten de Jötunheimr’a yani devlerin dünyasına kaptıracağını fark eder. Çare olarak da devin inşaatı bitirmesini zorlaştırmaya karar verir. Kurnazlığıyla meşhur tanrı Loki burada devreye girer, kendisini bir kısrağa dönüştürerek aygırın dikkatini dağıtır.

Kalenin tamamlanamayacağını gören dev çok sinirlenir. Tanrılar da yardım için tanrı Thor’a seslenir. Thor çağrılara yanıt verir ve “Mjölnir” isimli efsanevi çekicini devin üzerine indirir. Böylece tanrılar hem Freya’nın devle evlenmesini engeller hem de kendilerini tehlikelerden koruyacak yeni bir kaleye sahip olur. Kısrak şeklindeki Loki ile Svadilfari’nin çiftleşmesindense Sleipnir adında bir at doğar. 8 bacaklı olmasıyla dikkat çeken bu çok akıllı atı Loki tanrı Odin’e hediye edecektir.

Freya, “Vanir” olarak adlandırılan tanrılar grubundandır ve aynı zamanda bu gruba liderlik eder. Bir diğer başlıca tanrı topluluğu Aesir ile Vanir arasında çıkan savaşın sonlandırılmasında önemli bir rol oynar. İki taraf barış anlaşması için bir araya geldiğinde tanrı Odin’in isteği üzerine tarafların sunduğu kurbanları denetler. Barışın hakim olmasını sağlayan tanrıça, dünya düzeninin kaldığı yerden devam etmesini güvence altına alır. Bu sayede kendisinden övgüyle bahsedilen bir figüre dönüşür ve “Freya” ismi de sadece onu değil, tüm yüksek statülü kadınları temsil eder hale gelir.

Freya’nın yardımseverliği ve cömertliğinden de söz etmek gerekir. Tanrıçanın en sevdiği hizmetkarı Ottar, girdiği bir iddia nedeniyle soyunun nereye dayandığını öğrenmek ister ve Freya’nın yardımına başvurur. Freya da onu Hildisvíni isminde vahşi bir domuza çevirerek bilge kadın Hyndla’nın yanına götürür. Bilge kadın Ottar’ın soyuyla ilgili bilgileri vermek istemez ancak Freya kendisini öldürmekle tehdit edince başka çaresi kalmaz. Freya Hyndla’nın anlattıklarını Ottar’ın unutabileceğinden endişelendiği için Ottar’a hafızayı kuvvetlendiren biradan içirir. Böylece Ottar atalarının kim olduğunu unutmaz ve Freya’nın kendisine yakaranlara yardım etmekte ne kadar cömert olduğu da açığa çıkar.

Danimarka'nın “Der er et yndigt land” (There is a Lovely Land) isimli ulusal marşında kendine yer bulan Freya, sıklıkla zevk ve haz peşinde koşan bir tanrıça olarak anlatılsa da o güzellik ve aşktan çok daha fazlasıdır. Umarız popüler kültürde de –tıpkı Loki, Thor ve Odin gibi- adını daha sık duyarız.