"Adam Gibi" Söylemi

Sözünün eri olan, insana güven veren, dürüstlükten ödün vermeyen ve nerede ne biçimde davranacağını bilen insanları tanımlamak için "adam gibi adam" yakıştırmasını yapıveriyoruz. Ancak tüm bu özellikleri bir kadının barındırdığını gördüğümüzde aynı benzetmeyi onun için yapamıyoruz. Çünkü adam sözcüğü genel anlamı ile düşündüğümüzde her ne kadar insanoğlu manasına geliyor olsa da en temelde eril bir kullanımdır. Dolayısıyla bir kadına böyle bir yakıştırma yapmak aslında bir noktada absürt olacaktır. Öte yandan daha kalabalık grupları sıfatlandırmak istediğimizde bu söylemi kolayca kullanabiliyoruz. Çünkü sayı arttıkça genelleme oranı da yükselir ve böyle bir noktada cinsiyet bazında düşünmek yerine "insan" genelinde merkeze alırız.

Örneğin adam gibi yapmak deyiminin hakkını vererek eyleme dökmek anlamında kullanıldığını hepimiz biliriz. Ancak buradaki adamın insan kelimesine karşılık geldiğini çoğu kişi bilmez. Bu sebeple de kişi, bildiği kadarı ile düz mantık kurmaya çalışarak bir şeyleri hakkını vererek yapabilenlerin yalnızca adamlar olabileceğini düşünmeye başlar. Fakat hissedebilen, anlayabilen, anlamlandırabilen ve en nihayetinde insani özellikleri taşıyabilen bir insanın rol oynadığı şeyi hakkını vererek gerçekleştirdiğini biliriz. Öyleyse dilimize oturmuş sözcük ve söylemleri neden içi boş bir biçimde kullanır ya da işimize geldiği gibi algılamaya çalışırız ki?