2022’de Yaşanan Ekolojik İhtilaflar

Bazen bazı gerçeklerin farkında varmak için yüzünüze buz gibi bir suyun çarpılması şart olur. Bu yazıyı da bu amaçla hazırlamak istedim. Geride bıraktığımız 2022 yılında doğaya karşı işlediğimiz insanlık suçlarına dair birtakım bilgiler paylaşacağım sizlerle. Polen Ekoloji Kolektifi’nin hazırladığı çok değerli "2022 Ekolojik İhtilaflar" raporundan bazı önemli kesitleri aktaracağım. Raporu çok daha detaylı incelemek isteyenler buraya tıklayarak rapora ulaşarak tamamını inceleyebilir. Polen Ekoloji Kolektifi, yeni yayımladığı bu raporda Türkiye’de 2022 yılında yaşanan 362 ekolojik ihtilafa dikkatleri çekiyor ve bu ihtilafların 83’ünün madencilik faaliyetleri nedeniyle gerçekleştiğini söylüyor. Raporda, ağır sanayi üretiminden zehirli kimyasalların kullanılmasına kadar Türkiye’de planlı bir kirletmenin olduğu belirtiliyor. Polen Ekoloji Kolektifi ayrıca hazırladığı bu raporda, 2022 senesinde gerçekleşen 362 ekolojik ihtilafın 106'sını iklim krizi, 83'ünün madencilik, 52'sinin enerji santralleri, 35'inin doğa tahribatı, çevresel kirlilik ve ormansızlaş(tır)ma, 34'ünün hayvan hakları ve türlerin yaşamı, 31'inin emekoloji, 15'inin kent suçları ve mülksüzleştirme ve 6'sının da tarihi ve kültürel miras tahribatı konularında olduğunu analiz etti.

Raporda Hayvanlar başlığında da çarpıcı bilgiler paylaşıldı. Konya'nın Kulu ilçesinde bulunan Düden Göletinde göçmen kuşların dinlenme ve beslenme alanları arasında yer alan gölette, bir günde yüzlerce yetişkin ince gagalı ve karabaş türü martının öldüğü ortaya çıktı. Antalya Manavgat'a bağlı Side'nin sahilindeki bir plajda caretta carettaların olduğu yuvanın kürekle açılması nedeniyle onlarca yavru deniz kaplumbağasının hayatını kaybettiği de belirtildi. 2004 yılında Korunması Gereken Tehlike Altındaki Türler Kırmızı Listesi'ne alınan orfozun popülasyon kaybı, son 24 yılda yüzde 86'ya ulaştı. Türkiye'de orfozun avlanması, toplanması, gemilerde bulundurulması, karaya çıkarılması, nakledilmesi ve satılması yasak olmasına rağmen yasa dışı olarak avlanmaya devam edildiği vurgulandı.

Raporda ölü doğumların da hava kirliliği ile ilişkili olduğu vurgulandı. Pekin Üniversitesi Kamu Sağlığı Merkezi uzmanlarınca yapılan araştırmada, ölü doğumların yüzde 98’inin gerçekleştiği Asya, Afrika ve Latin Amerika’dan 137 ülkede yılda bir milyon ölü doğumun, hava kirliliğiyle ilişkili olduğu ifade ediliyor. Kirli havanın ölü doğum riskini artırdığı biliniyor. Ama ilk kez cenin ölümlerine odaklanan böyle bir araştırma yapıldığı vurgulandı. Bu kapsamda 1998-2016 yıllarındaki 45 bin canlı ve ölü doğuma ilişkin veriler incelendi. Hava kirliliğinin, yaşları daha büyük olan anneleri daha fazla etkilediği belirtilen araştırmaya göre, fiili olarak tüm anneler, Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği bir metreküpe 5 mikrogramın (5 μg/m3) üstündeki seviyelerde PM2.5’a maruz kalıyor. 2015’te söz konusu 137 ülkede 2,09 milyon ölü doğum vakası görüldü. Bunlardan 950 bini (yüzde 45) 5 μg/m3 üzerinde kirli havaya maruz kalmakla ilişkilendirildi. Araştırmacılar, hava kirliliğini 10 μg/m3 seviyesinin altına indirilmesiyle bugün yılda 710 bin ölü doğumun önüne geçmenin mümkün olabileceğini söylüyor.  Raporda yer alan bilgilerin tamamına buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.