Yüzyıllardır Uyumayan Dev: Etna

Kıtanın en büyük volkanik dağında meydana gelen depremler, yıkıcı aktivitelere sebebiyet verecek nitelikte olabiliyor. Fakat her an patlama riski bulunan Etna Dağı, turistler tarafından hâlâ sıkça ziyaret ediliyor. Bölgede ise çoğu kişi, dağın güvenli olduğunu düşünüyor. Bölgede yaşayan insanlar için Etna, bilimsel bilgiden ve veriden daha fazlası anlamına geliyor. Yerli halk, Etna’yı değişmeyen bir yoldaş olarak görüyor ve ona ‘Mama’diyor. Kendi yöntemleriyle Mama’nın gölgesi altında ve onunla birlikte yaşamaya alışmış durumda. Tekrar patlamasından korkmadıklarını belirten halk, onunla adeta bir kardeşlik kurduğuna inanıyor.

Dağın 3 ekolojik bölgesi bulunuyor. Bu bölgeler aşağıdan başlayarak yukarıya doğru birbiri üzerinde yer alıyor. Dağın eteklerinden başlayıp 915 metreye kadar olan bölgedeki toprak verimli. Bu bölgede bağlar, bostanlar, turunçgil ve zeytin bahçeleri bulunuyor. Yerleşim yerleri eteklerde oldukça fazla sayıda fakat, yükseklik arttıkça giderek seyrekleşiyor. Orta bölgede dağ giderek dikleşiyor ve bitki örtüsü kestane, çam, meşe ve kayın ormanlarından oluşuyor. 1980 metre yükseklik ve üzerindeki bölge küller, kum ve kurumuş lav parçaları ile kaplı. Seyrek de olsa bazı çalı türlerine rastlanabiliyor. Zirveye yakın bölgelerde alp bitkileriyle, 2990 metre yükseklikteki buhar çıkış yerlerinin yakınlarında da alglerle karşılaşılabilir.

Yaklaşık 7,500 nüfusu bulunan ve dağa 17 kilometre uzaklıktaki Nicolosi’nin, 3,326 metre yüksekliğindeki Etna Dağı ile farklı bir bağı bulunuyor. 1669 yılında, 70 kilometrelik bir mesafeyi kapsayan bölgede, patlayan lavlar 6 ay boyunca akmayı sürdürmüş. Nicolosi denilen köy de bu bölgenin içerisinde bulunarak, bu durumdan nasibini almış bir lokasyon. Köyde, kurumuş lav akıntıları ve insanların yaşadığı tecrübe çevrede rahatça görüntülenebiliyor. 1776’da gerçekleşen bir lav patlaması, bu sevimli köyü tehdit etmiş. Bölgede yaşayanlar, bu durumu görünce azizlerin ve kutsal emanetlerinin sembolleri ile bol bol dua etmiş ve yaptıkları bu lütufla, lav akışının duracağını ümit etmiş. Gerçekten de söylentilere göre dualar etkisini göstererek bölgedeki lav akışları durmuş. Bu durum, tabii ki de bilimsel olarak asla kanıtlanamamış olsa da halk arasında duaların her zaman Etna’yı etkilediği söylenmiş. Bölgedeki halk ise bunun gerçek olduğuna gönülden inanıyor.

Efsanelerde konu olan Etna Dağı’nda gerçekleşen patlamalar, Yunan mitolojisine göre dağın altında bulunan yaratıklar tarafından gerçekleştiriliyor. Bir efsaneye göre, dağın altında, değişimleriyle yeri sallayan dev bir yaratık bulunuyor. Bu yaratığın Yunan Mitolojisindeki en ölümcül canlılardan biri olan Typhon olduğuna inanılıyor. Efsaneye göre Typhon, Zeus’un kainattaki egemenliğini devirmeye çalışıyor ve aralarında bir savaş başlıyor. Sonunda Tifon, Zeus’un yıldırımlarına yenik düşüyor ve Etna Dağı’nın altına gömülüyor.Diğer bir efsaneye göre Hera ve Zeus’un oğlu Hephaistos, Etna Dağı’nda Zeus’a güçlü yıldırımlar hazırlamak için oldukça vakit geçiriyor. Tek gözlü dev yaratık olan Cyclopes da ona yardım ediyor. Typhon ve Hephaistos tartışmaya başlıyor ve sonucunda da Typhon’u Etna’nın altına gömüyor. Etna Dağı adını, bir Nymph, yani bir su perisi olan Hephaistos’un eşi Aetna’dan alıyor. Aslında Etna kelimesi Yunanca kökenli ve “Yanıyorum” anlamına geliyor.

Bölgede görülen sıra dışı durumlarla ilgili bir dizi yapılması gerekenler bulunuyor. Dakikalar içinde gerçekleşen faaliyetteki değişikliklerden, lav akışının görüntüsü bilgileri, Sivil Savunma’ya gönderiliyor. Araştırma merkezinden bilgileri alan Sivil Savunma, ‘Sivil Savunma Uyarısı’ yayınlıyor. Bu uyarı da Belediye Başkanına gönderiliyor. Buna göre, turistlerin güvenliği için rakımlar belirlenerek volkanik dağa erişimin sınırlandırılması ya da durdurulması konusunda emirler çıkarılıyor. Sicilya’ya gelenler, Etna Yanardağı’nı ve onun oluşturduğu volkanik yapıları görmek için Etna Milli Parkı’nın içine girip gezebiliyorlar. Zeminin volkanik taşlardan oluşması sebebiyle Etna eteklerinde basit bir yürüyüş bile gezegen değiştirmişsiniz hissi veriyor. Güney kraterinin yakınlarında bulunan Sapienza Refuge kayak alanı, en çok tercih edilen kış rotalarından biri. Buradaki merkez, kratere açık bir erişim sağlıyor ve yemek yerleri gibi birçok imkana sahip. Aynı zamanda Etna’daki 2 kayak otelinden biri de burada bulunuyor. Eğer siz de dünyanın en aktif yanardağını görmek istiyorsanız, rotanızı Sicilya’ya çevirebilirsiniz.