Tek Yumurta İkizleri Üzerine

Öncelikle, neredeyse birbirlerinin tıpatıp aynısıymış gibi gözüken tek yumurta ikizlerinin dünyaya nasıl geldiğinden bahsetmek istiyoruz. Bir insanın dünyaya bir insan yavrusu getirebilmesi için kadın cinsel organının bir parçası olan fallop tüplerinde yumurta ve spermin döllenmesi gerekir. Kadınların üreme hücresi olan yumurta ve erkeklerin üreme hücresi olan spermin gerçekleştirdiği başarılı bir döllenme sonucunda da ‘zigot’ adı verilen bir hücre oluşur. Normal bir süreçte zigotun gelişmesi sonucunda embiryo ve embriyonun gelişmesi sonucunda da fetüs oluşur. Son olarak da fetüsteki gelişmeler sonucunda bebek meydana gelir. Eğer zigot gelişerek embriyoyu oluşturmadan önce ikiye bölünürse bu iki zigot hücresi ayrı ayrı gelişim gösterir. İşte, bu ayrı gelişimlerin sonucunda iki embriyo ve daha sonra iki fetüs oluşur. Son evrede de iki bebek ile karşılaşılır ve bu insan yavruları tek yumurta ikizi olarak karşımıza çıkarlar. 

Tek bir zigotun ikiye ayrılması sonucunda oluşan tek yumurta ikizleri, aynı zigotun bölünmeye uğramasından dolayı aynı genetik yapıya sahipmiş gibi düşünülmekte. Geçmiş zamanlarda bir zigotun ikiye bölünme olayı tek yumurta ikizlerinin aynı genetik yapıda olduğunu düşündürtmüş olsa da yapılan bir araştırma ile bu durumun tamamen doğru olmadığı kanıtlandı. Bilindiği üzere her insanın genetik talimatlarını taşıyan DNA’sı kendine özel ve bu yüzden her insanın gen dizilimi de diğer canlılardan farklılık göstermekte. İşte, önceden tek yumurta ikizlerinin cinsiyetlerinin ya da kan gruplarının aynı olmasından dolayı bu ikizlerin tamamıyla aynı gen dizilimine sahip olduğu düşünülüyordu. İzlandalı araştırmacıların yürüttüğü bir çalışma sonucunda ise durumun bu şekilde olmadığı anlaşıldı. Nature Genetics isimli dergide yayınlanan bu çalışmaya göre tek yumurta ikizlerinin gen dizilerinde yaklaşık olarak %5.2’lik bir farklılık bulunmakta. Bu yüzden, artık tek yumurta ikizlerinin ufak farklılıklarının sadece çevresel faktörlere değil de gen dizilimlerine de dayandığını belirtebiliriz. 

İzlandalı araştırmacıların yürüttüğü ve tek yumurta ikizleri ile ilgili uzun süredir inanılan düşüncenin tersi bir sonuç veren bu çalışmada 381 tane tek yumurta ikiziyle çalışılıp bu ikizlerin genetik materyallerinin tamamı yani genomları çözümlendi. Bu tek yumurta ikizleri arasından sadece 38 tanesinin genomları ikizleri ile aynı çıktı ve diğer tek yumurta ikizlerinin genetik materyallerinde ikizlerinden farklı olduklarını gösteren çeşitli durumlara rastlandı. Ortaya çıkan bu farklılıkların tam olarak neyden kaynaklandığı tespit edilemese de bilim insanları bu farklılıkları zigotun ikiye bölünme esnasında ya da bölünmeden hemen sonra meydana gelebilecek çeşitli mutasyonları düşünerek açıklamakta. Bu çalışmanın yanı sıra, farklı bir araştırmayla da tek yumurta ikizlerinin genomlarının belirli yerlerde farklı olduğu tespit edildi. 

Tek yumurta ikizleri üzerinde yapılan bu araştırmalardan önce bu ikizlerde gözlenen farklılıkların tamamen çevresel faktörlerden kaynaklandığı düşünülmekteydi. Örneğin, bir çocuk tek yumurta ikizinden daha uzunsa bu durumun uzun olan ikizin basketbol oynamasına dayandığı varsayılmaktaydı. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz iki çalışma sonucunda ise tek yumurta ikizlerinde fark edilen farklılıkların tamamıyla dış faktörlerden kaynaklanmadığı anlaşıldı. Gen diziliminin ve çevresel faktörlerin yanında, annenin vücudunun içinde gerçekleşen çeşitli durumların da tek yumurta ikizlerinde farklılıklara yol açabileceğini belirtmeliyiz. Örneğin, annenin vücudundayken tek yumurta ikizlerinin eşit miktarda besin ile buluşmaması sonucunda bir ikiz diğerinden daha kilolu bir şekilde dünyaya gelebilmekte.

Sonuç olarak, anne vücudunda gerçekleşen süreçler, tek yumurta ikizlerinin gen dizilimlerindeki farklılıklar ve çevresel faktörler tek yumurta ikizlerinin içsel ve dışsal yapısına etki edebilmekte. Bu yüzden, tek yumurta ikizlerinin tamamen aynı genoma sahip olmadığını rahatlıkla çevrenizdeki insanlarla paylaşabilirsiniz.