℃
Önümüzdeki 5 gün boyunca
İLİŞKİLER / CİNSELLİK
Sınırlar Dosyası: İnsan İlişkilerinde Görünmeyen Sınır İhlalleri
31 Eki 2021
Kişisel sınırlarımız, hak ve özgürlüklerimiz son yıllarda daha sık üzerine konuşmaya başladığımız konular haline geldi. Özellikle sosyal medya platformlarında açığa çıkan “özgürlük yanılgısı”, dilediğimiz kişileri yorumlarla rahatsız etme gibi psikolojik sınır ihlallerini yaygınlaştırdı. Her ne kadar bunları görünür kılan sosyal medya olsa da, halihazırda içimizde olmayan bir şeyi de açığa çıkarmıyor aslında. Aile içinde, akrabalar arasında, okulda, iş yerinde, yaşadığımız ülkede her gün her saniye hiç farkında olmadan onlarca sınır ihlaline maruz bırakılıyoruz. Çoğuna o kadar alışkınız ki, bunların birer ihlal olduğunu anlamak kimi zaman mümkün olmuyor. Gelin, bu görünmeyen sınır ihlallerini gün yüzüne çıkaralım.
2.5 Bardak
Bazı insanlar başkalarının sınırlarını farkında olmadan ihlal eder. Sebebi kendi sınırları hep ihlal edildiği veya hiç olmadığı ya da iç içe geçen sınırları sevgi sandığı için olabilir. Bazı insanlar da türlü sebeplerden hakikaten sizi kırmak isteyebilir, hep haklı olmak isteyebilir, tartışmaktan ya da başkalarını huzursuz etmekten hoşlanabilir. Özellikle zaman zaman belirli kişilerle görüşmeden önce veya sonra kendinizi endişeli, huzursuz, öfkeli, bezgin hissediyor ama bir türlü adını da koyamıyorsanız hiç farkında olmadan sizin de sınırlarınız aşağıdaki biçimlerde ihlal edilmiş olabilir.
Eleştirel Yorumlar
Bir insanın o ya da bu şekilde sosyal medyada, evinde veya birileriyle oturduğu bir masada: kendi ile ilgili içinden gelen herhangi bir şeyi (fotoğraf, görüş, tavır vb.) paylaşması, sırf o paylaşılan şeye tanıklık edildiği için, paylaştığı kişilerde “fikir beyan etme” hakkı doğurmuyor. Çoğu zaman bu “hak”, “Madem sen özgürce paylaşıyorsun, ben de özgürce yorum yapabilirim.” gibi bir düşünceden doğuyor. Oysa özgürlük, bir başkasının alanına girildiği an anlamını yitiriyor. Bu sözlü ya da yazılı yorumlar da kişisel hak ve özgürlüklerden çok, sınır ihlal etmek anlamına geliyor.
Böyle düşünen biri genellikle kendini; bir bilirkişi, kanaat önderi veya bir jüri gibi “değerlendirme hakkı olan biri” olarak konumlandırıyor. Dolayısıyla “Bu etek sana yakışmamış.”, “Bu kadar renkli giyinmemelisin.”, “Tavırların rahatsız edici.”, “Çok fazla mimik kullanıyorsun.” gibi yorumları yapmayı kendinde hak görüyor. Oysa gerçekte yalnızca paylaşılan şeye tanıklık ediyor. Bir insanın yanınızda içinden geldiği gibi davranmasından tutun, milyonlarca takipçili bir sosyal medya hesabında paylaştığı herhangi bir gönderi, buna tanıklık eden kimseye kendi doğrularını dayatma hakkı vermiyor.
İnsanların paylaştığı şeyleri sevmeyebilir, beğenmeyebilir, doğru bulmayabiliriz. Bu yüzden insanları takip etmemek, engellemek, dinlememek, okumamak veya ilişkimizi kesmek elimizden gelen ve hakkımız olan şeylerdir. Bunun yerine eleştirel yorumlar yapmak ise bir ifade özgürlüğü değil, ihlaldir. Çünkü söylenenler büyük ölçüde karşı tarafın canını yakmayı hedef alır.
İstenmeden Verilen “Geri Bildirim”
İstenmeden verilen geri bildirimler, eleştirel yorumların biçim değiştirmiş halidir. Çoğu zaman bunu yapan insan dahi söylemleriyle karşı tarafın sınırlarını ihlal ettiğinin farkında olmayabilir. Örneğin, sizin profesyonel sosyal medya hesabınızda paylaştığınız gönderinin altına yazılan: “Bence içeriklerinizin tonu daha sert olmalı.”, “Bence bu konular yerine şu konulara ağırlık vermelisiniz.” gibi özellikle -meli, -malı içeren yorumlar da birer sınır ihlali. Ya da akrabalarınızın ansızın eğitiminiz, kariyeriniz, aşk hayatınız ile ilgili öğüt vermesi de. Bunlar genelde “Ben yalnızca geri bildirim veriyorum.”, “Senin iyiliğin için söylüyorum.” gibi cümlelerin ardına sığınılarak yapılıyor. Olumlu geri bildirimlerin amacı genelde karşı tarafın ihtiyaçlarını anlayarak o kişiyi ileri taşımakken bu tür “geri bildirimler” daha yıkıcı bir üslupla, olmayan mutlak bir doğruyu dayatıyor.
Israr Etmek
Bir insan telefonunu açmadığı halde art arda beş kere aramaktan tutun, bir yiyeceğin tadına bakması için ısrar etmek de sınır ihlalidir. Çünkü bu tür ısrarlar (zaman zaman iyi niyetli olsa dahi) karşı tarafın tercihlerini göz ardı eder. Sınır koyduğumuzda da, özellikle ailemiz ya da arkadaşlarımız: “Benim için yap.”, “Yapsan ölür müsün?” gibi karşılıklar verebilir, size küsebilir, kırılabilir. “Benim için o partiye gelsen ne olur sanki? Of.” Bu tür duygu sömürüsü, küskünlük ve somurtmalar masum gözükse de bir tür duygusal istismar olduğu için ruhsal sınırlarınızı ihlal eder. Oysaki verilen “Hayır.”, “İstemiyorum, teşekkürler.” gibi cevaplar ısrarı bırakmak için yeterlidir. Israrın olduğu yerde, rıza zaten yoktur.
Eğer ki komşulara, normlara, -melilere, -malılara rağmen içimizden geldiği gibi olabilir, bunları özgürce paylaşabilir, yaşatabilirsek başkalarının da böyle bir hakkı olduğunu zaten biliriz. Gerekçeleri her ne olursa olsun, sizin alanınıza giren veya huzursuz eden insanlara sınırlarınızı belirtmek, bu insanları engellemek ya da hayatınızdan çıkarmak bazen kendinize yapabileceğiniz en büyük iyilik olabilir. Nasıl her isteyen özel mülkümüze girmesin diye evimizin duvarlarla örülü bir sınırı ve kilitli bir kapısı varsa ruhsal mülkümüzün sınırlarını belirlemek ve korumak da bizim elimizde.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?