℃
Önümüzdeki 5 gün boyunca
BİYOGRAFİ
Renkli Başkaldırı: Niki de Saint Phalle
07 Oca 2022
Bu içerikte, heykel başta olmak üzere sanatın birçok farklı dalında önemli eserlere imza atmış Niki de Saint Phalle’in yapıtlarıyla kurduğu renkli ve şahsına münhasır dünyasına doğru küçük bir yolculuğa çıkıyoruz. Daha çok yaptığı kadın figürleriyle tanınan Niki de Saint Phalle, çalışmalarıyla yalnızca sanat dünyasının dikkatini çekmekle kalmamış aynı zamanda din, politika ve toplumsal cinsiyet gibi konulardaki düşünceleriyle de kendinden söz ettirmişti. Gelin, 20. yüzyılın önemli feminist sanatçılarından biri olarak gösterilen Phalle’in yaşamına biraz yakından bakalım.
2 Bardak
Niki, 1930 yılında Fransa’da doğdu. Fransız bir baba ve Amerikan bir anneye sahipti. Doğduktan kısa bir süre sonra ailesi, ülkedeki ekonomik problemler nedeniyle servetini kaybetmişti. Travmatik bir çocukluk geçiren sanatçının “cehennem” diye tabir ettiği aile ortamı, etkisini eserlerinde de gösterecekti.
Vogue, Elle gibi dergilerin kapaklarında fotoğraflarıyla kendine yer bulan Phalle, henüz 18 yaşındayken Harry Mathews ile evlendi. İlk resimlerini 1950’de yapmaya başlamıştı. Niki’nin yaşamının dönüm noktalarından biri ise 1953’te psikolojik rahatsızlıkları sebebiyle hastanede geçirdiği haftalardı. Niki, bu zorlu günlerde resim yapmanın kendisine iyi geldiğini fark etmiş ve oyuncu olma hayalinden vazgeçmişti.
Picasso ve Matisse gibi ressamlardan etkilenen Niki, 1960’larda Tirs (Shooting Paintings) adını verdiği ilginç bir seriye başladı. Boya doldurduğu silahıyla boş tuvallere ateş ederek resimler yapıyordu. Bu performans sanatı, Niki’nin ataerkiye ve diğer tüm otorite figürlerine duyduğu öfkenin en cisimleşmiş hallerinden biriydi:
“Babama, tüm erkeklere, uzun erkeklere, büyük erkeklere, şişman erkeklere, erkek kardeşime, topluma, kiliseye (...) karşı ateş ediyorum. Ateş ediyorum çünkü bu eğlenceli ve bana kendimi iyi hissettiriyor. Resmin kanadığını ve öldüğünü görmek çok etkileyici.”
Sanatçının en çok bilinen eserleri arasında kadın heykelleri olduğunu söylemiştik. Saint Phalle, yaklaşık 10 yıl boyunca kadının toplumdaki yeri hakkında oluşan kalıplaşmış yargıları eleştirmek adına “Nanas” ismini verdiği serisi üzerinde çalıştı. Bu projede insan boyutunda, renkli ve farklı şekillerde birçok kadın figürü üretti. Bunlardan biri de Hon isimli heykeldi. Ziyaretçiler, Stokholm’da sergilenen Hon’un içine, figürün vajinasından geçerek girebiliyordu.
Niki’nin önemli çalışmalarından bir diğeri ise oluşturduğu heykel bahçeleriydi. Bunlardan biri de tarot kartlarından ilham alarak tasarladığı heykellerin bulunduğu Tarot Bahçesi (Tarot Garden) idi. İtalya’da sergilenen bu fantastik bahçeyi hazırlamak için Phalle’in neredeyse Nanas projesi kadar uzun yıllar çalışması gerekmişti. "Kraliçe Califia'nin Sihirli Çemberi" ise sanatçının inşa ettiği son heykel parkıydı. Adından da tahmin edebileceğiniz gibi canavarlar, tanrılar, ilginç güçlere sahip hayvanlar gibi Meksika kültüründen esinlenilerek yapılmış mitolojik varlıklara rastlayacağınız bir parktı bu.
Birçok sanatçının aksine hayatını kaybetmeden önce ismini duyurabilmeyi başarmış olan Saint Phalle’in sanatı, dünya görüşüyle yakından ilgiliydi. Örneğin, “Le Temple Idéal” adını verdiği bir mabet inşa etmek istiyordu, böylece farklı dinlerden insanlar ibadetlerini yapabilmek için ortak bir mekana sahip olacaktı. Ancak bu hayal, politik engellere takılıp gerçekleşememişti.
2002’de hayatını kaybeden Niki’nin sanatı; etkisini filmden mücevhere, kitaptan parfüme kadar geniş bir yelpazeye yayıyordu. Henüz 11 yaşındayken babası tarafından istismar edilmesi nedeniyle babasına ve ataerki başta olmak üzere tüm baskı unsurlarına karşı sahip olduğu isyankar tutumunu ve öfkesini, sanatı kullanarak belki de beklentilerin aksine oldukça renkli ve kimilerine göre de çocuksu bir şekilde yansıtıyordu. Özellikle Saint Phalle’nin kendi hayatından hikayelerini anlattığı resimli mektuplarını incelerseniz, sanatçının kurduğu neşeli ve yaşam enerjisi veren bu dünya hakkında daha çok fikir sahibi olabilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?