℃
Önümüzdeki 5 gün boyunca
SCOPE
Oedipus Kompleksi ve Kral Oedipus Üzerine
07 Oca 2022
Bugün odağımıza psikanalizin kurucusu Sigmund Freud ve onun en meşhur teorilerinden biri olan Oedipus Kompleksi’ni alıyoruz. Bildiğiniz gibi Freud, tarihin görüp görebileceği en ilginç ve en yaratıcı bilim insanlarından biridir; olaylara ve durumlara yaklaşma biçimi, her ne kadar pek çok kesimin tepkisini çekse de sağladığı katkı, su götürmez. Freud’un tabu gözüyle bakılan konulara yaklaşımı çok farklıdır, zaten bu yüzden çoğu zaman yanlış anlaşılır. Aile içi ahlâk ve ilişkiler, ensest, bilinçaltımızın derinliklerinde yatan arzular ve tabu olarak görülen konular Freud’un iki ucu keskin bıçak tespitlerinden nasibini alır ve ortaya düşünecek epey şey bırakır. Bizi bu yazıda ilgilendiren düşünseli ise biraz önce bahsi geçen Oedipus Kompleksi olacak.
2.5 Bardak
Freud’un hemen her fikri ve teorisinin çocukken yaşadığı travmatik olaylara ve ebeveynle ilişkilere dayandığı söylenir. Ailedeki ilişki dengesi, doğan her yeni kardeşle birlikte değişir ve Freud, annesini kardeşlerinden bile kıskanır hâle gelir. Annesinin sevgisini kardeşleriyle paylaşacak olma fikri onda kıskançlık ve öfke nöbetlerine neden olur.
Freud’un annesine karşı duyduğu bağ, normal bir anne ve evlat ilişkisinden çok daha ileri boyuttadır ki bu da konuyu yukarıda bahsini açtığımız yere, yani Oedipus Kompleksi’ne getiriyor.
Oedipus Kompleksi, ismini Sophokles’in meşhur Oedipus tragedyasından alır. Sigmund Freud’un en bilinen ve en ilginç teorilerinden biri olan Oedipus Kompleksi; erkek çocukların annelerine karşı duydukları aşırı boyuttaki sevgi yüzünden babalarının yerini alma/onun yerine geçme isteğini ifade eder. Bu istek zaman içerisinde bir saplantıya dönüşür; hatta erkek çocuğun annesini babasından kıskanması, babasına karşı aşırı alıngan ve kırılgan tavırlar sergilemesi ve nefret hissi duyması da yüksek ihtimaldir.
Freud’a göre, erkek bebekler seks içgüdüsü olarak gördükleri ilk figüre, yani annelerine yönelirler. Onlarla geçirdikleri fazla zamanın ve gördükleri özel ilginin de bunda etkisi vardır. Ancak erkek bebekler bir buçuk yaşına geldiklerinde üst beynin kurulmaya başlaması ile birlikte bu içgüdünün yasak bir durum olduğunu anlıyorlar ve içgüdü, yerini saplantıya bırakıyor.
Buna ek olarak, ebeveynleri boşanan ve anneleriyle birlikte yaşayan erkek çocukların, anne ve babalarıyla birlikte yaşayan erkek çocuklara göre anneleriyle kurdukları daha yakın ilişki de yine Freud’un bu teorisiyle alakalıdır.
Kral Oedipus’un Sigmund Freud’un bu teorisiyle ne gibi bir bağlantısı olduğu kısmına gelirsek…
Oedipus, Thebes Kralı Laios ile Ioakste’nin çocuklarıdır. Laios, işlediği büyük bir günahtan ötürü lanetlenir ve Laios’un karısı, rüyasında kralın ölümünün kendi oğlunun elinden olacağını görür. Laios bu lanetten kaçmak için bebeğin ellerini ve ayaklarını bağlayıp ormana atar ki burada kuşlara ve diğer vahşi hayvanlara yem olsun. Bebeği ormana götürecek olan muhafız ise başına bir şey gelmesin diye onu kıyı köşe bir yere bırakır ve birilerinin insafa gelip çocuğu almasını umar.
Aradan biraz zaman geçer, bebeğin ağlama sesleri oradan geçen bir çobanın kulağına çalınır. Çoban, bebeği alıp Korintos Kralı Polybos’a götürür. Polybos ve eşi Priboia’nın çocukları yoktur ve çobanın getirdiği bebeği kendi evlatları gibi yetiştirirler. Oedipus ismini verdikleri çocukları, genç bir delikanlı olunca kendisi hakkındaki gerçeği öğrenir ve biyolojik anne babasını bulmak için Delphoi Tapınağı’na gitmek üzere yola çıkar. Yolda bir adamla münakaşaya girer ve onu öldürür. Tapınağa vardığı zaman ise kahinler onu Thebes topraklarına yönlendirir.
Thebes şehrinin kapılarında bekleyen bir Sfenks vardır. Sfenks, şehre girmek isteyenlere sorular sorup, doğru cevabı bilemeyenleri parçalamaktadır. Şehrin başına bela olan bu yaratığın hakkından Oedipus gelir, sorduğu her soruya cevap verir ve sinirlenen yaratık, dikildiği kayadan kendini aşağı atar. Böylece Oedipus, Thebes’in kahramanı olur ve tahta çıkar, kraliçeyle de evlenip dört çocuk yapar.
Aradan yıllar geçer, şehre bir salgın hastalık dadanır. Kahinler ise bu hastalıktan kurtulmak için eski kralın katilini bulmaları gerektiğini söyler. Sonradan ortaya çıkan gerçek ise inanılmazdır; tapınağa giden yolda Oedipus’un öldürdüğü kişi merhum kral ve öz babasından başkası değildir. Bilmeden evlendiği ve dört çocuk yaptığı kraliçe ise öz annesi… Kraliçe Iakoste bu gerçeği öğrendiği zaman kendi oğluyla evlenmenin ağırlığı altında ezilip intihar eder. Oedipus da hem annesi hem de eşi olan kraliçenin iğnesini gözlerine batırıp kör olur. Oğulları tarafından sürgün edildikten sonra da acılar içinde can verir. Oedipus’un laneti de Thebes şehrinin üzerinden eksik olmaz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?