Mitolojiden İnsana: Psikomitoloji Nedir?

İnsan zihninin yaratıcılığının dışa vurumu olan mitoloji, içinde barındırdığı tüm imgelerle aslında psikolojinin de temelidir. İnsanlar korkuları, mutlulukları, endişeleri, öfkeleri ve diğer tüm duygularını mitoloji ile aktarabilmişlerdir. Akıl sağlıklarını korumuşlar daha güçlü olabilmek adına bir güç yaratmışlardır. Bizim şu anda yaratmaya çalıştığımız hayal dünyalarımızda atalarımızın bize aktardıkları sayesindedir. İşte bu tanımlamaların ışığında sahneye psikomitoloji çıkar. Peki, nedir bu psikomitoloji? Ne zamandan beri literatürde yer alır? Önce psikolojinin tarihine göz atalım dilerseniz.

Psikolojinin gelişimi insanın gelişimi ile eş doğrultuda gerçekleşmemiştir fakat insan her daim çevresini ve kendisini gözlemleyen bir canlı olmuştur. Bahsettiğimiz mitolojik ögeler de psikolojide bu sebeple önemli tespitlerde kullanılmaya başlanmıştır. Camus’nün de dediği gibi insanlık onları güçlü tutabilsin diye hayal gücüne sığınmıştır. (Mutlu Ölüm, Camus Albert, Can Yay.) Psikolojinin bir bilim dalı olarak kabul edilmesiyle birlikte başta Sigmund Freud olmak üzere birçok psikanalist mitolojileri mercek altına almaya başlamıştır. Rüyaların analizi gibidir mitolojiyi analiz etmek. Psikoloji ve mitoloji arasındaki semantik bağın çözümü ile tıp ve psikoloji başta olmak üzere mitsel imgelerin bilimsel terminolojide geniş bir kullanıma sahip olduğu gözlemlenmektedir.

Mitler, bizi kendimiz hakkında en ulvi ve en samimi doğrulara götüren ruhani(bilinçaltı) metaforlardır. Jung’un da ele aldığı bilinçdışı ve bilinci içeren kişiliklerin yani Jung’un tabiri ile arketiplerin de mitolojik olduğu gözlemlenir. Psikoloji de bu nedenle bir çeşit mitoloji sayılır. İnsan psikolojisinin daha anlaşılır şekilde tanımlanabilmesi için mitolojide geçen yaratıkları ve kahramanları kullanmak psikomitoloji kavramının literatüre geçmesini sağlamıştır. Birkaç örnekle durumu renklendirelim dilerseniz. Adonis kası olarak tıpta yer edinen kavram, Adonis adlı gencin Afrodit ve Persephone’nin kıskançlık savaşı nedeniyle bir domuz tarafından kasıklarından yaralanarak ölmesi mitinden gelmektedir. Çokça rastladığımız Aşil sendromu da İlyada’da kahraman olarak anlatılan Aşil’in, Paris tarafından Truva savaşı sırasında topuğundan vurularak öldürülmesinde ortaya çıkmıştır. Aşil annesinin onu ölümsüzlük suyuna batırırken topuklarından tutması nedeniyle en savunmasız yeri topuklarıdır. Bu da psikolojide Aşil sendromu olarak kullanılır yani her insanın zayıf bir noktası bir kusuru olduğu anlamında literatüre geçer. 

Tıpta ya da psikolojide karşımıza çıkan hemen hemen her terim mitoloji kökenlidir. Tanımlarla birlikte o tanımların geldiği etimolojik kökenleri incelediğimizde kendimizde ya da çevremizde oluşan durumları daha kolay anlayabiliriz. İmgelerin simgelere simgelerin de birer cevaba dönüştüğü bir bilim dalıdır psikoloji. Psikomitolojiyi günlük hayatımızda bize bir kılavuz niteliğinde kullanabiliriz. Hayatımızda olan her şeyin gerek mitolojik gerekse de psikolojik bir karşılığı mutlaka vardır. Yani herhangi bir sorunla boğuştuğumuzu düşündüğümüzde bizim imdadımıza yetişen tanımları masalsı bir şekilde öğrenebiliriz. Bu sebeple sevgili okur bilginin gücü ve ışığı her daim yolumuz aydınlatır!