Önümüzdeki 5 gün boyunca
unsplash
ZOOM

Günlük Hayatta Sıklıkla Karşılaşılan Psikolojik Durumlar

02 Eyl 2021

Depresyon, anksiyete bozukluğu ve sosyal fobi gibi birçok psikolojik rahatsızlığa aşinayız. Bu psikolojik rahatsızlıkların yanı sıra neredeyse herkesin gün içinde deneyimlediği çeşitli psikolojik durumlar da bulunmakta. Bu psikolojik durumları ‘rahatsızlık’ olarak tanımlayamayız çünkü çoğunun yaşam standartlarını fazlasıyla düşürücü bir etkisi bulunmuyor. Ayrıca, bu durumların birçok insan tarafından deneyimlenmesi de onların hastalık kategorisine girmeyeceğini belli edebilmekte. Bu yazımızda, sizler için gündelik hayatta sıklıkla karşılaşılan çeşitli psikolojik durumları kaleme aldık.

1.5 Bardak

unsplash
Bukalemun Etkisi

İnsanların çoğu herhangi bir sosyal ortamda yer alırken sempati, empati ve uyum gibi etkileşimlerin içine girerek hareket eder. Bu etkileşimlerin neredeyse tamamı bilinçli olarak gerçekleştirilmez ve bu sayede sosyal bağlantılar geliştirilir. Bukalemun etkisi de bilinçli olarak gerçekleştirilmeyen bu etkileşimlere benzemekte. İsmini çeşitli etkileşimler ve uyum sağlama adına taklit etme özelliğine sahip olan bukalemun hayvanından alan bu psikolojik durum, insanların farkına varmadan çevrelerindeki bireylerin davranışlarını, hareketlerini ve mimiklerini taklit etmesi olarak bilinmekte. Vücut dili araştırmacıları tarafından sıklıkla konuşulan bu etki, sosyal ve deneysel psikolojinin önemli araştırma başlıklarından biri olarak da bilinmekte. 

unsplash
Cross Race Etkisi

Birçoğumuz gördüğümüz herhangi bir Asyalı insanı başka bir Asyalı bireye fazlasıyla benzetmişizdir. Asyalıların yanı sıra siyahi bireylerin de birbirine çok benzediği düşünülmüştür. İşte, bu iki durumu cross race etkisi ile açıklayabiliriz! Bu psikolojik durum, bireylerin kendi ırklarına ait yüzleri daha kolay tanımasına ve diğer ırklara mensup insanların da ayırt edilmesinde zorluk yaşanmasına dayanmakta. Her ne kadar siyahi ve Asyalı bireyler üzerinden örnek vermiş olsak da bu psikolojik etki diğer ırklara mensup kişiler için de geçerli. Örneğin, siyahi insanlar da beyaz bireyleri ayırt etmekte zorluk çekiyor. Bu durumun altındaki bilimsel açıklama da beyindeki yüz tanıma fonksiyonunun çok fazla alışılmamış ırkları görünce hata vermesine dayanmakta. 

unsplash
Kapı Eşiği Etkisi

Daha önce odanızdan çıkıp mutfağa gittiğinizde ne alacağınızı ya da ne yapacağınızı unuttuğunuz oldu mu? Eğer bu soruya cevabınız ‘Evet’ ise sizleri kapı eşiği etkisi ile tanıştırmak istiyoruz. Psikologlar, bir kapı eşiğinden geçmenin veya yeni bir ortama girmenin zihinsel tıkanmaya sebep olabileceğini belirtmekte. Açık kapılardan geçilmesi durumunda bellekte yeni bir bölüm oluşturulması için bellek sıfırlanabilmekte. Bu nedenle, herhangi bir bölgeye aklımızda bir fikirle gidip de gittiğimiz yerde bu fikri unutabilmekteyiz. Geçici bir hafıza kaybına sebep olan kapı eşiği etkisi, beynin uyum ve düşünme sürecini yeniden düzenlemesinden kaynaklanmakta. 

unsplash
Yürüteç Etkisi

Pek çok insan alışveriş merkezlerinde ya da herhangi bir lokasyonda bulunan yürüyen merdivenlere bindikten sonra bir dengesizlik durumu ile karşılaşmakta. İşte, bu dengesizliğin hissedilmesi psikoloji literatüründe yürüteç etkisi olarak karşımıza çıkıyor. Bu psikolojik durum, hareket halinde olmayan bir yürüyen merdivene binildiği anda hissedilen dengesizlik olarak tanımlanmakta. Beyin, bazı hareketlerin bilinçli olarak gerçekleştirilmesini sağlarken bazı davranışların da bilinçsiz bir şekilde ilerlemesine neden olur. Örneğin, adım atarken ya da göz kırparken bilinçsiz bir şekilde hareket etmiş oluruz. Bu bilinçsizlik, yürüteç etkisinin de zemininde yer alarak yürüyen merdivende çıkılmaya başlandığı zaman anlık olarak denge kaybı yaşanmasına neden olur. 

unsplash
Pygmalion Etkisi

İsmini Yunan mitolojisinde bulunan ve kendi yaptığı bir heykele aşık olan yontu sanatçısı Pygmalion’dan alan bu psikolojik durum, beklenti etkisi olarak da bilinmekte. Bu etkiye göre yüksek beklentiler herhangi bir alanda daha iyi sonuçlara ya da performansa ulaşılmasına bir kapı aralıyor. Örneğin, performansının yüksek olduğunu düşündüğümüz insanlara fazlasıyla destek oluruz ve bu durum o insanların kendilerine olan güvenlerini yükseltir. Öz güvenin yükselmesi sonucunda da insanlar çeşitli başarılara imza atarlar. Bir diğer yandan, negatif düşünceler ve kötü bir enerji ile yaklaştığımız insanların da hevesi kırılır ve bu bireyler istedikleri başarıyı elde edemezler. İşte, bu örnekler de Pygmalion etkisinin göstergeleri olarak karşımıza çıkabilmekte. 
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?