℃
Altın
%
Dolar
%
Euro
%
Bitcoin
%
Eth
%
Önümüzdeki 5 gün boyunca
BİLİM
Bukleli Saçların Gizemi
11 Oca 2022
Saçımızın düz, dalgalı ya da bukleli olacağını genetik kodlarımız belirliyor. Tıpkı göz rengimiz gibi, saç türümüz de hayatımız boyunca değişmeyen özelliklerimizi oluşturuyor. Bilimsel olarak uzun zamandır sahip olduğumuz bu bilgiler, bukleli saçlarla ilgili önemli bir gizemi aydınlatamıyor: Bukleli saçlar nasıl oluyor da, ısıya veya diğer kimyasal işlemlere rağmen şeklini kaybetmiyor?
2 Bardak
Kalıtsal olarak bize aktarılan birçok bilgi, tıpkı bir iğne oyası gibi vücudumuza işleniyor. Saç ve göz rengimiz, boyumuz ve saçımızın şekli gibi dış görünüşümüzü etkileyen her detay, biz daha anne karnında belirdiğimiz ilk andan itibaren kod defterimize yazılmış durumdadır. Mesela saç tipini belirleyen gen, Allel isimli farklı özellikleri bünyesinde barındıran bir gen çeşidine bağlıdır. Bu Alleller, anne ve babalarımızdan bize aktarılan genlerle saç tipimizi belirler. Ailesinde hiç bukleli saç olmayan bir insanın saçları bukleli ise genetik kodların biraz eski nesillerden taşındığını söyleyebiliriz. Yani bir şekilde, DNA sarmalımızda ne varsa aynaya bakınca onu görüyoruz aslında…
Tüm canlılarda olduğu gibi insanlarda da tüy ve kıl sistemleri, dış dünyanın zararlı etkilerinden korunmak için evrimdeki yerini almıştır. Ama biz insanlar için saç konusu artık öyle bir noktaya gelmiştir ki, güzellik anlayışımızı belirleyen bir kimlik haline gelir. Ama bu kimlik yapısının bir gen havuzundan geldiğini unutmamak gerekir. Kıvırcık, dalgalı ya da bukleli saçlar, düz saça göre çok daha baskın bir gen yapısına sahiptir. Hatta yapılan bilimsel araştırmalara göre, bukleli saçların anavatanının Afrika olduğu düşünülüyor. Mesela Asya veya Avrupa kıtasındaki genetik kodlarda daha çok düz saç formuna rastlanılıyor. Bir bakıma saç tipimiz, genetik olarak ait olduğumuz kökenlere bir yolculuk gibi…
Ancak bukleli saçların gizemi burada devreye giriyor yine… Yukarıda bahsedilen ve saç tipini belirleyen Allel genleri, düz veya dalgalı saç tipinde belirli genetik formlara sahip oluyor. Ama konu bukleli saçlar olduğunda genetik form kombinasyonları takip edilemez bir çeşitliliğe doğru ivme kazanıyor. Bukleli saçlara sahip iki kardeşin saçları bile genetik diziliminden saç derisindeki düzenine kadar birbirine benzemiyor. Parmak izinin farklı bir versiyonu gibi…
Bukleli saçlar, DNA dünyasından sonra da gizemini sürdürmeye devam ediyor. Nasıl mı? Amerikan Fizik Derneği’nin araştırmalarına göre; düz saçlar, saç derisinden çıkarken düz bir çizgiyi takip eder gibi simetrik bir yol izliyor. Bukleli saçlar ise saç kökünden saç derisine ilerleyen yolları spiraller çizerek oluyor. Hatta bazen, bu yol geri dönüp başka bir yol izleyerek ayrı bir noktadan çıkabiliyor. Saç derisinden çıktıktan sonra ise düz saçlar kendi halinde uzamaya devam ediyor. Ama bukleli saçlar için aynı durum söz konusu değil. Yapılan bilimsel araştırmalara göre bukleli saçlar uzadıkça, yapısı da o derece karmaşık bir hal alıyor. Yani bukleli saçların iç dünyasını çözmek imkânsız.
1869 yılından beri ABD’nin Indiana eyaletinde eğitim veren ve önemli bilimsel araştırmalar sürdüren Purdue Üniversitesi ise bukleli saçlara farklı bir açıdan yaklaşıyor. Saç gibi oldukça ince, esnek ve kıvrımlı bir malzemenin, hangi işlem uygulanırsa uygulansın, şeklini değiştirmemesi gizemli bir konu. Özellikle bukleli saçların, fön gibi yüksek ısılara veya düzleştirmek için uygulanan kimyasal işlemlere bu kadar dayanıklı olması, fizikçiler ve mühendisler açısından çözülmesi zor bir problem gibi. Eninde sonunda kendi şeklini alan, aslına dönen buklelerin, düz saçlara oranla ısıya karşı dayanıksız olduğunu, elde edilen nadir bilgilerden birisi…
İnsanların yüzyıllardır güzelleşmek adına değiştirdiği saçları, her dönemin kendine özgü modasına, güzellik anlayışına göre biçim alıyor. Ama bukleli saçlar konusunda, onların kendine has görünümlerini değiştirmek içinse bilimin şuan için büyük ilerlemeler kaydettiğini söyleyemiyoruz. Buna rağmen, gizemli buklelerin her dönem sevildiğini ve moda olduğunu biliyoruz.
Kaynak: Nicole Washington, “Bukle Bilimi”, National Geographic Türkiye, Temmuz 2016.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
©2022 Beyhan&Beyhan Business Solutions Tüm Hakları Saklıdır
Yukarı Kaydır
BUNU OKUMAK İSTER MİSİN?